
Σύμφωνα με ισραηλινά δημοσιεύματα που επικαλείται η τουρκική εφημερίδα Μιλιέτ, η Τουρκία φαίνεται να έχει προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις στον ενεργειακό σχεδιασμό Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου, οδηγώντας σε πάγωμα ή καθυστερήσεις σημαντικών έργων, όπως το υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο αγωγός EastMed και ο διάδρομος IMEC.
Η Άγκυρα, μέσω της παρουσίας της στην περιοχή, όχι μόνο επιδιώκει να ανατρέψει υπάρχοντες σχεδιασμούς, αλλά και να επιβάλει νέους κανόνες στη θαλάσσια περιοχή, σύμφωνα με τη Μιλιέτ.
Το ισραηλινό μέσο Mako.co.il, το οποίο χαρακτηρίζεται από τη Μιλιέτ ως ένα από τα σημαντικότερα της χώρας, αναφέρει ότι το μεγάλο υποθαλάσσιο καλώδιο που προορίζεται να συνδέσει το Ισραήλ με το ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, συνάντησε την αντίδραση της Τουρκίας. Το έργο αυτό, που σχεδιάζεται εδώ και πάνω από μια δεκαετία, είχε ήδη ξεκινήσει, ωστόσο, σύμφωνα με το Mako, βρέθηκε σε αδιέξοδο τον Απρίλιο λόγω ανησυχιών για πιθανές εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Η Τουρκία, σύμφωνα με το ίδιο μέσο, αντιτίθεται έντονα στο έργο, θεωρώντας κάθε συνεργασία μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας ως απειλή. Η τουρκική παρέμβαση δεν έχει επηρεάσει μόνο το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και τον αγωγό EastMed, ενώ έχει προκαλέσει καθυστερήσεις και στον διάδρομο IMEC. Οι επενδύσεις που σχετίζονται με αυτά τα έργα υπολογίζονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, η τουρκική παρουσία στη Λιβύη και η πιθανή συμφωνία θαλάσσιων ορίων με τη Συρία περιπλέκουν περαιτέρω την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το Mako επικαλείται δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων από τον Απρίλιο, σύμφωνα με τις οποίες το καλώδιο χαρακτηρίζεται ως «μονομερής ενέργεια». Από την πλευρά του Ισραήλ, το έργο θεωρείται κρίσιμης σημασίας, καθώς ενισχύει τη δυνατότητα εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Η Κύπρος, από την άλλη, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω του υψηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας που αντιμετωπίζει, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Η Αθήνα, όπως αναφέρεται, ανέστειλε το έργο μετά από δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ υπέρ του Τούρκου προέδρου Ερντογάν στις αρχές Απριλίου.
Οι ελληνικές αρχές ασφαλείας είχαν προετοιμαστεί για πιθανή κλιμάκωση, αλλά τελικά αποφάσισαν να μην προχωρήσουν. Όπως αναφέρουν ελληνικές πηγές, η απόφαση αυτή δεν οφείλεται μόνο στην τουρκική πίεση, αλλά και στις δηλώσεις Τραμπ υπέρ του Ερντογάν κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου.
Έλληνας αξιωματούχος, σύμφωνα με το Mako, δήλωσε: «Αν προχωρούσαμε, οι Τούρκοι θα μπορούσαν να κόψουν το καλώδιο». Και πρόσθεσε: «Σε αυτή την περίπτωση, θα είχαμε δύο αρνητικές επιλογές: είτε να απαντήσουμε στρατιωτικά, με κίνδυνο πολεμικής σύγκρουσης μεταξύ δύο χωρών του ΝΑΤΟ, είτε να μην αντιδράσουμε και να υποστούμε ταπεινωτική ήττα. Καμία πολιτική ηγεσία στην Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αναλάβει τέτοιο βάρος».
Ένα από τα πιο σημαντικά έργα για το Ισραήλ είναι η «Διασύνδεση της Μεγάλης Θάλασσας», που προβλέπει σύνδεση με την Κύπρο μέσω καλωδίου μήκους 330 χιλιομέτρων, με δυνατότητα μεταφοράς 2.000 MW, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου στο 10% της ισραηλινής παραγωγής. Το έργο προβλέπεται να επεκταθεί μέχρι την Κρήτη, φτάνοντας συνολικά τα 900 χιλιόμετρα. Ο πρώην πρέσβης του Ισραήλ στην Κυπριακή Δημοκρατία, Michael Harari, αναφέρει ότι το κόστος του κυπριακού σκέλους του έργου ανέρχεται σε 1,9 δισ. ευρώ, με την ΕΕ να καλύπτει το 35% (περίπου 657 εκατ. ευρώ).
Το άρθρο επισημαίνει επίσης ότι η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία για θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη το 2019, με στόχο την επέκταση των ενεργειακών της δραστηριοτήτων, παρακάμπτοντας την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Το Mako καταλήγει ότι η Άγκυρα επιδιώκει να συνάψει νέες συμφωνίες θαλάσσιων ορίων για την προώθηση των στρατηγικών της επιδιώξεων στην περιοχή. Οι συμφωνίες με χώρες όπως η Λιβύη και η Συρία ενδέχεται να ενισχύσουν τη θέση της στα θαλάσσια σύνορα και στους ενεργειακούς πόρους, με κίνδυνο να ενταθούν οι περιφερειακές εντάσεις και να παρεμποδιστεί η υλοποίηση των ισραηλινών ενεργειακών σχεδίων.