Χιλιάδες ιδιοκτήτες ελαιοδέντρων στη χώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με νέα υποχρέωση, καθώς τίθεται σε ισχύ η Κοινή Υπουργική Απόφαση 77979/2025 του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που προβλέπει αυστηρό έλεγχο και ψηφιακή παρακολούθηση της παραγωγής ελιάς.
Από το 2026, ακόμη και όσοι δεν μαζεύουν ελιές ή δεν παράγουν λάδι θα πρέπει να δηλώνουν τη συγκομιδή τους – διαφορετικά κινδυνεύουν με πρόστιμα από 100 έως 5.000 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των δέντρων.
Νέα υποχρέωση για όλους τους κατόχους ελαιοτεμαχίων
Μέχρι τον Μάρτιο του 2026, οι ιδιοκτήτες που διαθέτουν 21 ή περισσότερα ελαιόδεντρα πρέπει να υποβάλουν δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Ελαιοκομικού Μητρώου.
Από την 1η Οκτωβρίου 2026, η δήλωση συγκομιδής γίνεται υποχρεωτική, ακόμη και αν η παραγωγή είναι μηδενική.
Οι δηλώσεις θα πρέπει να υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω του gov.gr, στην υπηρεσία «Δήλωση Συγκομιδής Ελιάς», από την 1η Οκτωβρίου έως και τις 31 Μαΐου κάθε έτους. Η είσοδος γίνεται με κωδικούς TaxisNet, ενώ η διαδικασία θεωρείται ισοδύναμη με υπεύθυνη δήλωση.
Ποιους αφορά και τι προβλέπει η ΚΥΑ
Η ρύθμιση βασίζεται στον νόμο 5035/2023 (άρθρο 49) και αποσκοπεί στη διαφάνεια της ελαιοκομικής αλυσίδας, την προστασία της ποιότητας του ελαιολάδου και την αποτροπή παράνομων πρακτικών.
Οι δηλώσεις περιλαμβάνουν:
Ονοματεπώνυμο και ΑΦΜ του ελαιοκαλλιεργητή
Ποικιλία ελιάς
Κωδικό «ελαιοτεμαχίου»
Ποσότητα ελαιοκάρπου ανά ελαιοτεμάχιο
Ακόμη και σε μηδενική παραγωγή, η υποβολή είναι υποχρεωτική.
Τι ισχύει για τους μικροϊδιοκτήτες
Οι μικροϊδιοκτήτες με λιγότερα από 21 δέντρα δεν υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση, καθώς θεωρούνται εκτός παραγωγικής κλίμακας.
Ωστόσο, το Υπουργείο συνιστά οι πολίτες να επιβεβαιώσουν την υποχρέωσή τους με την τοπική ΔΑΟΚ ή τον αγροτικό συνεταιρισμό, ώστε να αποφύγουν παραλείψεις.
Τα πρόστιμα και οι κυρώσεις
Σε περίπτωση μη υποβολής ή ανακριβούς δήλωσης, τα πρόστιμα κυμαίνονται:
100 € για 21–50 ελαιόδεντρα
500 € για 51–100 ελαιόδεντρα
1.000 € για 101–500 ελαιόδεντρα
3.000 € για 501–1.000 ελαιόδεντρα
5.000 € για πάνω από 1.000 ελαιόδεντρα
Για ανακριβή στοιχεία, προβλέπονται επιπλέον πρόστιμα 60 ευρώ ανά δέντρο ή ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου σε δηλώσεις που υπερβαίνουν ή υπολείπονται της πραγματικής ποσότητας.
Σε περίπτωση υποτροπής, τα ποσά αυξάνονται κατά 50%.
Έλεγχοι και διορθώσεις
Οι αρχές θα διενεργούν ετήσιους δειγματοληπτικούς ελέγχους σε τουλάχιστον 5% των δηλώσεων, με βάση ανάλυση κινδύνου.
Αν εντοπιστούν λάθη, οι παραγωγοί μπορούν να τα διορθώσουν κατόπιν αίτησης στη ΔΑΟΚ, προσκομίζοντας τα απαραίτητα παραστατικά.
Η ψηφιοποίηση της ελαιοκομικής παραγωγής εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια του κράτους για διαφάνεια και ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου, ενώ παράλληλα περιορίζει τις περιπτώσεις φοροδιαφυγής και αδήλωτης παραγωγής.
