Μεταρρύθμιση πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης». Αν και σε πρώτη ανάγνωση το σχέδιο νόμου επιχειρεί να απλοποιήσει διαδικασίες και να αποκαταστήσει φορολογικές «αδικίες» σε ειδικές περιπτώσεις, στην πράξη εισάγει και περιορισμούς, αφήνοντας ερωτήματα για τις πραγματικές του προθέσεις.
Μία από τις πιο «αισιόδοξες» προβλέψεις αφορά την απλοποίηση των μεταγραφών στα Κτηματολογικά Γραφεία. Καταργείται η υποχρέωση προσκόμισης της θεωρημένης δήλωσης φόρου μεταβίβασης για να προχωρήσει μια πράξη στο Κτηματολόγιο. Αυτό, μεν, μειώνει τη γραφειοκρατία, ωστόσο η διάταξη συνοδεύεται από υποχρέωση του Προϊστάμενου του Κτηματολογικού Γραφείου να ενημερώνει τη φορολογική διοίκηση εάν δεν έχει υποβληθεί η σχετική δήλωση. Ουσιαστικά, η Φορολογική Αρχή αποκτά νέο εργαλείο για εντοπισμό αδήλωτων μεταβιβάσεων, χωρίς να μπλοκάρεται η διαδικασία.
Αν και αυτό εμφανίζεται ως διευκόλυνση για τους πολίτες, στην πράξη ενισχύει τον ελεγκτικό μηχανισμό του κράτους, μεταφέροντας την ευθύνη στις διοικητικές αρχές για την έγκαιρη παρακολούθηση των πράξεων.
Κληρονομιά πρώτης κατοικίας: Εναρμόνιση ή αυστηροποίηση;
Στον τομέα της κληρονομικής φορολογίας, η κυβέρνηση επιχειρεί να φέρει σε «γραμμή» τις προϋποθέσεις απαλλαγής φόρου με αυτές της αγοράς πρώτης κατοικίας. Η απαλλαγή θα παρέχεται στον/στη σύζυγο ή στα τέκνα του εκλιπόντος εφόσον δεν διαθέτουν άλλα ακίνητα που καλύπτουν τις στεγαστικές τους ανάγκες – με σαφείς περιορισμούς στο εμβαδόν.
Οι οροφές κυμαίνονται από 70 τ.μ. έως και 90 τ.μ. για άτομα με αναπηρία, με προσαυξήσεις για κάθε παιδί. Η ρύθμιση αποσκοπεί στον περιορισμό της ευνοϊκής φορολόγησης περιουσιακών στοιχείων σε περιπτώσεις όπου οι δικαιούχοι διαθέτουν ήδη επαρκή ακίνητη περιουσία – κάτι που μπορεί να φαντάζει λογικό, αλλά περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα αξιοποίησης κληρονομιαίων ακινήτων, ειδικά σε αστικές περιοχές.
Έτσι ξεχρεώνει το καθεστώς Ερντογάν και τροφοδοτεί την οικονομία του -Κατασχέθηκε τουρκικό πλοίο γεμάτο κοκαΐνη στο Βέλγιο
Εκπτώσεις χρεών και ρεαλισμός στο ύστατο φορολογικό καθήκον
Θετικά αποτιμάται η δυνατότητα αφαίρεσης των χρεών του θανόντος προς το Δημόσιο από την αξία της κληρονομιάς. Οι κληρονόμοι θα μπορούν να ζητούν αυτή την έκπτωση με σχετική αίτηση, είτε κατά την αρχική διαδικασία είτε εντός ενός έτους από τη στιγμή που η οφειλή γίνεται βεβαία. Ωστόσο, υπάρχει χρονικό όριο: δέκα έτη από την πρώτη δήλωση κληρονομιάς.
Η πρόβλεψη αυτή δείχνει μια διάθεση να μην επιβαρύνονται οι πολίτες με υπέρογκα ποσά για χρέη που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι – αν και η διοικητική διαδικασία πιθανόν να αποδειχθεί σύνθετη στην πράξη.
Αγροτικές εκτάσεις: «Επιστροφή» στους περιορισμούς μεταβίβασης
Με ενδιαφέρον (ή και ανησυχία) υποδέχτηκαν οι ιδιοκτήτες αγροτικής γης την πρόβλεψη για επαναφορά περιορισμών στις μεταβιβάσεις εκτάσεων που αποκτήθηκαν με απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης. Όποιος θελήσει να μεταβιβάσει τέτοια έκταση εντός 15 ετών από την απαλλαγή, θα υποχρεωθεί να καταβάλει τον φόρο μεταβίβασης, υπολογισμένο επί της σημερινής – ή ακόμα και της παλαιότερης, αν είναι υψηλότερη – αξίας.
Η διάταξη στοχεύει στον περιορισμό της φοροαποφυγής και της κερδοσκοπίας μέσω μεταβιβάσεων, αλλά περιορίζει ταυτόχρονα την ελευθερία αξιοποίησης γης – ειδικά σε περιοχές όπου η αγροτική δραστηριότητα συνοδεύεται από πίεση αστικής ανάπτυξης.
Το νομοσχέδιο παρουσιάζεται ως ένα βήμα προς τη δικαιότερη και πιο αποδοτική φορολογική διαχείριση, με στοιχεία εξορθολογισμού. Όμως, αρκετές από τις ρυθμίσεις φέρουν χαρακτηριστικά αυστηροποίησης, θέτοντας επιπλέον φίλτρα και χρονικούς φραγμούς στην αξιοποίηση και μεταβίβαση περιουσίας.
Η ισορροπία μεταξύ φορολογικής δικαιοσύνης και λειτουργικής ελευθερίας παραμένει εύθραυστη. Και, όπως πάντα, όλα θα κριθούν στην πράξη: στη διοικητική εφαρμογή, στους ρυθμούς των υπηρεσιών και, τελικά, στην καθημερινότητα των φορολογουμένων.
