Τον κώδωνα του κινδύνου, κρούει η ανησυχητική αύξηση διαφόρων τύπων καρκίνουσε γυναίκες και άνδρες κάτω των 50 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Το αποκαλυπτικό αυτό εύρημα ανέδειξε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cancer Discovery της Αμερικανικής Ένωσης για την Έρευνα του Καρκίνου (AACR). Οι ερευνητές μελέτησαν πάνω από δυο εκατομμύρια περιστατικά που αφορούσαν 33 τύπους καρκίνου εκ των οποίων οι 14 παρουσίαζαν ανησυχητική αύξηση, από το 2010 έως το 2019. Παράλληλα μελέτησαν και τους θανάτους από το 2020 έως το 2022. Σημειώνεται ότι οι ηλικίες ήταν από 15 έως και 49 ετών.

Οι καρκίνοι πρώιμης έναρξης ορίζονται ως καρκίνοι που διαγιγνώσκονται σε άτομα κάτω των 50 ετών και, όπως διαπιστώθηκε, αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό, με τους παράγοντες που οδηγούν σε αυτή την αύξηση να μην έχουν ακόμη κατανοηθεί πλήρως. 

Η μελέτη

Ο πρωταρχικός στόχος της μελέτης ήταν η διεξαγωγή μιας ολοκληρωμένης περιγραφικής ανάλυσης της συχνότητας εμφάνισης καρκίνων πρώιμης έναρξης στις Ηνωμένες Πολιτείες και της θνησιμότητας που σχετίζεται με τους καρκίνους αυτούς, όπως αναφέρει η Ιατρός της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και η Αλεξάνδρα Σταυροπούλου (Βιολόγος).

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη βάση δεδομένων των Στατιστικών για τον Καρκίνο των Ηνωμένων Πολιτειών για τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου από το 2010 έως το 2019 και δεδομένα από το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Υγείας για τους θανάτους από καρκίνο μεταξύ 2010 και 2022.

Οι ηλικίες

Οι ηλικιακές ομάδες πρώιμης έναρξης που μελετήθηκαν ήταν 15–29, 30–39 και 40–49 ετών, ενώ οι ηλικιακές ομάδες όψιμης έναρξης ορίστηκαν ως 50–59, 60–69 και 70–79 έτη. 
Από τα συνολικά 2.020.829 κρούσματα καρκίνου πρώιμης έναρξης που καταγράφηκαν κατά την περίοδο 2010-2019, το 63,2% αφορούσε γυναίκες.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου στις γυναίκες ήταν:

• ο καρκίνος του μαστού
• ο καρκίνος του θυρεοειδούς
• μελάνωμα

Στους άνδρες οι πιο συνηθισμένοι τύποι ήταν:

• ο καρκίνος του παχέος εντέρου

• ο καρκίνος των όρχεων

• το μελάνωμα

Από τους 33 τύπους καρκίνου που αναλύθηκαν συνολικά, 14 έδειξαν σημαντική αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης σε τουλάχιστον μία από τις ηλικιακές ομάδες πρώιμης έναρξης που μελετήθηκαν. Πέντε από αυτούς τους τύπους καρκίνου παρουσίασαν αυξητικές τάσεις μόνο σε νεότερες ηλικιακές ομάδες, χωρίς αντίστοιχη αύξηση σε μεγαλύτερες ομάδες: αυτοί ήταν το μελάνωμα, τα πλασματοκυτταρικά νεοπλάσματα, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο καρκίνος του στομάχου και οι καρκίνοι των οστών και των αρθρώσεων. 

Οι υπόλοιποι εννέα τύποι καρκίνου παρουσίασαν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης τόσο στις ηλικιακές ομάδες πρώιμης όσο και όψιμης έναρξης, υποδεικνύοντας πιθανές κοινές αιτίες ή βελτιωμένες μεθόδους ανίχνευσης μέσω σύγχρονων τεχνικών απεικόνισης και διαλογής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες, ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο καρκίνος των νεφρών, ο καρκίνος των όρχεων, ο καρκίνος της μήτρας, ο καρκίνος του παγκρέατος και ορισμένοι τύποι λεμφώματος όπως: το πρόδρομο μη Hodgkin λέμφωμα Β-κυττάρων, το διάχυτο λέμφωμα μεγάλων Β-κυττάρων και η σπογγοειδής μυκητίαση/σύνδρομο Sézary. 

Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στους τύπους καρκίνου που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση στις διαγνώσεις το 2019 σε σύγκριση με την αναμενόμενη με βάση τα δεδομένα του 2010. Οι πιο αξιοσημείωτες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες, στον καρκίνο του παχέος εντέρου, στον καρκίνο των νεφρών και στον καρκίνο της μήτρας. Αυτοί οι τέσσερις τύποι αντιπροσώπευαν πάνω από το 80% των πρόσθετων κρουσμάτων που καταγράφηκαν το 2019, υποδεικνύοντας μια σοβαρή μετατόπιση του κινδύνου προς τις νεότερες ηλικιακές ομάδες. 

Αυξημένη θνητότητα

Η ανάλυση αποκάλυψε επίσης ότι τέσσερις από τους 14 τύπους καρκίνου με αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης είχαν επίσης αυξανόμενα ποσοστά θνησιμότητας σε τουλάχιστον μία ηλικιακή ομάδα. Αυτοί ήταν ο καρκίνος των όρχεων, ο καρκίνος της μήτρας, ο καρκίνος του παχέος εντέρου και ο καρκίνος των οστών και των αρθρώσεων. Αντίθετα, οι υπόλοιποι δέκα τύποι παρουσίασαν αύξηση στη διάγνωση χωρίς αντίστοιχη αύξηση στη θνησιμότητα, γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει είτε βελτιωμένη έγκαιρη ανίχνευση είτε πιο αποτελεσματικές θεραπείες. 

Τα επιδημιολογικά δεδομένα από αυτή τη μελέτη είναι σημαντικά ως βάση για την κατανόηση των αιτιών πίσω από την αύξηση των καρκίνων μεταξύ των νεότερων ατόμων και μπορούν να οδηγήσουν σε πιο στοχευμένα μέτρα πρόληψης και έγκαιρης ανίχνευσης. Ήδη, με βάση παρόμοιες τάσεις, οι κατευθυντήριες γραμμές προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου σταδιακά αναθεωρούνται, ώστε να ξεκινούν από νεότερες ηλικίες. Ένα βασικό στοιχείο της μελέτης ήταν η παράλληλη ανάλυση των τάσεων μεταξύ νεότερων και μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων, προσφέροντας ενδείξεις για ευρύτερους κινδύνους που επηρεάζουν τον πληθυσμό ανεξαρτήτως ηλικίας ή για τις εξελίξεις στις διαγνωστικές μεθόδους. 

Ωστόσο, ένας σημαντικός περιορισμός της μελέτης ήταν η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τους μεμονωμένους παράγοντες κινδύνου, όπως:

το οικογενειακό ιστορικό,
-η διατροφή,
-η παχυσαρκία,
-η έκθεση σε τοξικούς παράγοντες,
-η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και η συμμετοχή σε προγράμματα προληπτικού ελέγχου.

Αυτό δεν επέτρεψε στους ερευνητές να εντοπίσουν τις ακριβείς αιτίες που συμβάλλουν στην αύξηση των κρουσμάτων. Παρά τον περιορισμό αυτό, τα αποτελέσματα παρέχουν μια σαφή εικόνα μιας αναδυόμενης τάσης που απαιτεί άμεση επιστημονική και κλινική προσοχή.