Η σημερινή επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο δεν είναι απλώς μια ακόμη διπλωματική συνάντηση. Έρχεται σε μια στιγμή έντονης ανησυχίας, μετά τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα, που άφησε πίσω της ερωτήματα και φόβους για την κατεύθυνση της αμερικανικής πολιτικής στο ουκρανικό ζήτημα.

Από την απομόνωση στη συμμαχία

Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Ουκρανός πρόεδρος βρέθηκε στην Ουάσινγκτον μόνος, αντιμέτωπος με έναν απρόβλεπτο Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς. Αυτή τη φορά, όμως, δεν είναι μόνος. Στο πλευρό του βρίσκονται ηγέτες με βαρύτητα και επιρροή: ο Κιρ Στάρμερ, ο Φρίντριχ Μερτς και ο Εμανουέλ Μακρόν. Μια ομάδα που συνδυάζει στρατιωτική ισχύ, οικονομική δύναμη και – το πιο σημαντικό – προσωπικές σχέσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο.

Σύμφωνα με τον Guardian, ο στόχος είναι σαφής: να πείσουν τον Τραμπ να απομακρυνθεί από τις φιλορωσικές θέσεις που φαίνεται να υιοθέτησε μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν. Όπως σχολιάζει ο πρώην σύμβουλος του Ομπάμα, Μπεν Ρόουντς, «ο Ζελένσκι δεν μπορεί να τον αντιμετωπίσει μόνος του. Χρειάζεται την Ευρώπη. Και η Ευρώπη πρέπει να δείξει περισσότερη ισχύ απ’ όση έχει δείξει μέχρι τώρα».

Η ευρωπαϊκή ομάδα πίεσης

Η αποστολή περιλαμβάνει πρόσωπα-κλειδιά:

• Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που εκπροσωπεί την οικονομική ισχύ της ΕΕ.
• Τζόρτζια Μελόνι, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως «γέφυρα» με τον Τραμπ, λόγω της κοινής πολιτικής τους καταγωγής.
• Αλεξάντερ Στουμπ, που έχει αναπτύξει προσωπική σχέση με τον Τραμπ – πρόσφατα έπαιξαν μαζί γκολφ στη Φλόριντα.
• Μαρκ Ρούτε, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, με εμπειρία στη διαχείριση του Τραμπ μέσω διπλωματικής ευελιξίας και κολακείας.
• Κιρ Στάρμερ, που φέρνει το κύρος της Βρετανίας και μια λεπτή ισορροπία στις σχέσεις του με τον Αμερικανό πρόεδρο.

Όπως λέει ο πρώην πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιμ Ντάροχ, «η κολακεία είναι κουραστική, αλλά απαραίτητη. Του λες πόσο καλά τα πάει, πόσο χαίρονται όλοι που ηγείται της δυτικής προσπάθειας. Και μετά περνάς στην ουσία».

Η σκιά της Αλάσκας

Η συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα ήταν το καμπανάκι κινδύνου. Ο Ρώσος πρόεδρος, καταζητούμενος για εγκλήματα πολέμου, έγινε δεκτός με τιμές και του δόθηκε ο λόγος πρώτος. Ο Τραμπ, που μέχρι πρόσφατα πίεζε για κατάπαυση πυρός, υιοθέτησε την πρόταση Πούτιν για απευθείας ειρηνευτική συμφωνία, αφήνοντας την Ουκρανία εκτεθειμένη σε πιέσεις για εδαφικές παραχωρήσεις.

Η αντίδραση των Ευρωπαίων ήταν άμεση. Άλλαξαν τα πρόγραμμά τους και πέταξαν εσπευσμένα στην Ουάσινγκτον, δείχνοντας ότι η κατάσταση είναι σοβαρή. Ένας διπλωματικός παρατηρητής παρομοίασε τη σημερινή συνάντηση με ποδοσφαιρικό αγώνα όπου η ομάδα μπαίνει στο δεύτερο ημίχρονο με σκορ 0-3, αλλά με «super subs» στον αγωνιστικό χώρο.

Τα χαρτιά του Ζελένσκι

Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν και θετικά σημεία:

• Δεν υπήρξε τετελεσμένη συμφωνία στην Αλάσκα, κάτι που αφήνει περιθώρια για διαπραγμάτευση.
• Ο Μάρκο Ρούμπιο, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, είναι παραδοσιακά επιφυλακτικός απέναντι στη Ρωσία και δήλωσε πως το σενάριο κατάπαυσης πυρός «παραμένει στο τραπέζι».

Ένα ακόμη χαρτί που μπορεί να παίξει η ευρωπαϊκή αποστολή είναι η φιλοδοξία του Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης. Όπως λέγεται, τηλεφώνησε απροειδοποίητα στον Γενς Στόλτενμπεργκ για να συζητήσει το θέμα. Η υπενθύμιση ότι μια στενή σχέση με τον Πούτιν δεν θα του εξασφαλίσει το βραβείο, μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική.

Όπως σημειώνει ο Ντάροχ, «η ιστορία θα είναι γενναιόδωρη μαζί του, αλλά μόνο αν εξασφαλίσει μια δίκαιη ειρήνη στην Ουκρανία, όχι αν πιέσει για την παράδοσή της».