Η Αθήνα έχει τεθεί σε κατάσταση υψηλής διπλωματικής εγρήγορσης, καθώς η εισαγωγή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου προς εξέταση στη Βουλή του Τομπρούκ στην Ανατολική Λιβύη έχει προκαλέσει συναγερμό στην ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα επιχειρεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος μετά από τουλάχιστον δύο χρόνια περιορισμένης δραστηριότητας στις σχέσεις της με τη Λιβύη, μια χώρα που παραμένει διχασμένη από την εσωτερική πολιτική κρίση και την ύπαρξη δύο αντίπαλων κυβερνήσεων σε Τρίπολη και Ανατολική Λιβύη.
Σήμερα, ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, αναμένεται να πραγματοποιήσει τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Βουλής του Τομπρούκ, Ακίλα Σάλεχ, σε μια προσπάθεια να ενισχυθούν οι διμερείς επαφές. Παράλληλα, ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νίκος Γαριλίδης, μεταβαίνει στη Βεγγάζη για συνομιλίες τόσο με τον Α. Σάλεχ όσο και με τον Σαντάμ Χαφτάρ, γιο του Χαλίφα Χαφτάρ και ανερχόμενο ηγέτη του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, ο οποίος έχει αναλάβει καθοριστικό ρόλο στην Ανατολική Λιβύη.
Ο κ. Γεραπετρίτης σχεδιάζει επίσκεψη σε Τρίπολη και Βεγγάζη, πιθανότατα στις αρχές Ιουλίου, με στόχο την αποκατάσταση και ενίσχυση των σχέσεων με τη Λιβύη, η οποία παραμένει βυθισμένη σε πολιτική αστάθεια. Οι πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για την επίλυση του πολιτικού προβλήματος και τη διεξαγωγή εκλογών δεν έχουν ακόμη αποδώσει, ενώ η συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ των δύο κυβερνήσεων περιπλέκει το διπλωματικό τοπίο.
Δραματική κλιμάκωση! Έκτακτη αποχώρηση Τραμπ από τη G7: "Φύγετε από την Τεχεράνη ΤΩΡΑ" - Συγκάλεσε συμβούλιο εθνικής ασφάλειας
Για την Ελλάδα, η επαναδραστηριοποίηση στη Λιβύη κρίνεται επιτακτική, ιδιαίτερα για ζητήματα όπως η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, οι οποίες πλέον κατευθύνονται από τις λιβυκές ακτές προς τη Γαύδο και την Κρήτη. Η ενδεχόμενη επικύρωση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου από τη Βουλή του Τομπρούκ θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα για τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς θα ενίσχυε τη νομιμοποίησή του στο εσωτερικό της Λιβύης, δημιουργώντας ένα τετελεσμένο που θα μπορούσε να επηρεάσει μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Η Ανατολική Λιβύη, η οποία το 2019 είχε απορρίψει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο λόγω της στρατιωτικής υποστήριξης της Τουρκίας προς την κυβέρνηση της Τρίπολης, αποτελεί βασικό συνομιλητή για την Αθήνα. Ωστόσο, η ελληνική διπλωματία είχε περιορισμένη παρουσία στην περιοχή, με αποτέλεσμα να αιφνιδιαστεί από την πρόσφατη εξέλιξη στο Τομπρούκ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Σαντάμ Χαφτάρ είχε εκφράσει ενδιαφέρον για επίσκεψη στην Αθήνα πριν από μήνες, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση, γεγονός που ενίσχυσε την αντίληψη ότι η Ελλάδα ευνοεί την κυβέρνηση της Τρίπολης. Την ίδια περίοδο, χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν ενισχύσει τις σχέσεις τους με την Ανατολική Λιβύη, θεωρώντας τον Σαντάμ Χαφτάρ σημαντικό συνομιλητή.
Κόλαση στη Μέση Ανατολή! Ιράν- Ισραήλ στη δίνη πυραυλικών ανταλλαγών – Σειρήνες στο Τελ Αβίβ, Χάος στην Τεχεράνη
Παράλληλα, η Τουρκία έχει εντείνει τις προσπάθειές της για προσέγγιση της Ανατολικής Λιβύης τον τελευταίο χρόνο, με στόχο τη διατήρηση της επιρροής της στη χώρα, ανεξαρτήτως της έκβασης της πολιτικής κρίσης. Ο Ακίλα Σάλεχ και ο Χαλίφα Χαφτάρ έχουν επισκεφθεί την Άγκυρα για υψηλού επιπέδου συνομιλίες, ενώ ο Μπελκάς Χαφτάρ, υπεύθυνος για την ανοικοδόμηση της Ανατολικής Λιβύης, συνεργάζεται με τουρκικές εταιρείες για την αποκατάσταση των υποδομών μετά τον εμφύλιο και τις καταστροφικές πλημμύρες του 2023 στη Ντέρνα.
Σύμφωνα με το λιβυκό μέσο Fawasel Media, η έγκριση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου από τη Βουλή του Τομπρούκ δεν είναι βεβαία, καθώς υπάρχει σημαντική διχογνωμία μεταξύ των βουλευτών. Η αντίθεση οφείλεται στον ρόλο της Τουρκίας στην εσωτερική κρίση της Λιβύης, καθώς και στην ισχυρή στήριξη της Αιγύπτου προς την Ανατολική Λιβύη, η οποία αντιτίθεται στο μνημόνιο. Η απουσία συγκεκριμένης ημερομηνίας για τη συζήτηση του μνημονίου στη Βουλή προσφέρει στην Ελλάδα μια κρίσιμη ευκαιρία για διπλωματική παρέμβαση, καθιστώντας τις επαφές με την Ανατολική Λιβύη ακόμη πιο επείγουσες.
