Η Ελλάδα υπέβαλε επίσημη δήλωση συμμετοχής στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας. Η συμμετοχή αφορά δημοσιονομικό χώρο ύψους 1,2 δισ. ευρώ, ο οποίος εξασφαλίστηκε έπειτα από συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών. Ο υπουργός υπογράμμισε ότι χωρίς τη συμβολή του ΥΠΟΙΚ, η ένταξη στο πρόγραμμα δεν θα ήταν εφικτή.

Το πλαίσιο και οι προϋποθέσεις του SAFE

Το SAFE (Security Action for Europe) αποτελεί νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοδότησης αμυντικών προγραμμάτων, με δυνατότητα παροχής δανείων έως 150 δισ. ευρώ. Η έγκριση κάθε πρότασης βασίζεται σε δύο βασικά κριτήρια: την επιχειρησιακή αναγκαιότητα και την προέλευση του έργου από ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Για να θεωρηθεί ένα πρόγραμμα επιλέξιμο, τουλάχιστον το 65% της αξίας του πρέπει να προέρχεται από παραγωγούς ή υπεργολάβους εγκατεστημένους στην ΕΕ, στον ΕΟΧ ή στην Ουκρανία. Η συμμετοχή τρίτων χωρών επιτρέπεται μόνο σε ποσοστό έως 35%, και υπό την προϋπόθεση ύπαρξης διακρατικής συνεργασίας.

Πιθανά ελληνικά εξοπλιστικά έργα προς ένταξη

Υποψηφιότητα του συστήματος BARAK MX

Αρκετά ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα φαίνεται να πληρούν τις τεχνικές προδιαγραφές για ένταξη στο SAFE. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το σύστημα πυραυλικής άμυνας BARAK MX, το οποίο έχει ενταχθεί στον σχεδιασμό της πολυεπίπεδης αεράμυνας της χώρας. Στόχος είναι η ενίσχυση της αντιαεροπορικής προστασίας μέσου βεληνεκούς. Το σύστημα αναπτύσσεται από ισραηλινό φορέα και η πιθανή ένταξή του στο SAFE εξαρτάται από την προοπτική ευρωπαϊκής συμπαραγωγής ή τη δημιουργία κοινοπραξίας που θα ενισχύει την ευρωπαϊκή συμμετοχή στην τελική διαμόρφωση.

Τεχνικά χαρακτηριστικά του πυραυλικού PULS

Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και το πυραυλικό σύστημα πολλαπλής εκτόξευσης PULS, το οποίο η Ελλάδα εξετάζει στο πλαίσιο αναβάθμισης των δυνατοτήτων του Πυροβολικού. Το PULS μπορεί τεχνικά να υποβληθεί για χρηματοδότηση μέσω SAFE, εφόσον ενταχθεί σε ευρύτερο βιομηχανικό σχήμα με συμμετοχή παραγωγών εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την πρόβλεψη εγχώριου τεχνικού έργου στην τελική υποστήριξη ή συντήρηση.

Προοπτικές ένταξης στα έργα C4ISR

Αρκετά ώριμα εμφανίζονται και τα έργα που σχετίζονται με τα πληροφοριακά και δικτυακα συστήματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα λεγόμενα C4ISR (διοίκηση, έλεγχος, επικοινωνίες, πληροφορίες, επιτήρηση και αναγνώριση) αποτελούν προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του SAFE. Η Ελλάδα ήδη συμμετέχει σε αντίστοιχες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και διαθέτει τεχνικά αρχεία έργων που μπορούν να τεκμηριώσουν επιλεξιμότητα, είτε ως επενδύσεις υποδομής είτε ως ολοκληρωμένες λύσεις επιχειρησιακής διοίκησης.

Η 4η Belharra

Στο ναυτικό σκέλος, τεχνικά επιλέξιμη μπορεί να θεωρηθεί η προτεινόμενη απόκτηση τέταρτης φρεγάτας Belharra από τη Γαλλία. Η σχεδίαση και παραγωγή της πραγματοποιείται εντός ΕΕ, η κατασκευάστρια εταιρεία συμμετέχει σε διακρατικό πλαίσιο και το έργο εντάσσεται σε ήδη υλοποιούμενο πρόγραμμα με ελληνική εμπλοκή στην αλυσίδα υποστήριξης. Η τεχνική δυνατότητα ένταξης της φρεγάτας στο SAFE εδράζεται στην πλήρη ευρωπαϊκή της ταυτότητα και στην επιχειρησιακή της συνάφεια με τις στρατηγικές προτεραιότητες της Ένωσης.

Δύο φρεγάτες Bergamini

Κατά την πρόσφατη συνάντηση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια με τον Ιταλό ομόλογό του, Γκουίντο Γκροζέτο είχε σημειωθεί πρόοδος για την προμήθεια δύο μεταχειρισμένων φρεγατών τύπου Bergamini από την Ιταλία που μπορούν να παραδοθούν άμεσα στο Πολεμικό Ναυτικό. Η επιχειρηματολογία υπέρ της ένταξής τους στο SAFE βασίζεται στην ευρωπαϊκή προέλευση των πλοίων, την εμπλοκή της ιταλικής Fincantieri και τη δυνατότητα συμπαραγωγής εξαρτημάτων μέσω Ελλήνων υπεργολάβων. Εφόσον διαμορφωθεί κοινό ευρωπαϊκό σχήμα, με την Ιταλία, την Ελλάδα και ενδεχομένως τρίτους εταίρους, τότε οι δύο φρεγάτες θα μπορούσαν να καλύψουν τα κριτήρια και να ενταχθούν ως μέρος κοινοτικής στρατηγικής ενίσχυσης του νότιου θαλάσσιου μετώπου της Ένωσης.

Παραγωγή πυρομαχικών και επενδύσεις υποδομής

Προοπτικές τεχνικής επιλεξιμότητας συγκεντρώνουν και τα προγράμματα παραγωγής πυρομαχικών. Η Ελλάδα έχει ήδη ενταχθεί στο πρόγραμμα ASAP και αναπτύσσει συνεργασίες με ευρωπαϊκές εταιρείες για την κατασκευή 155 χιλιοστών και άλλων διαμετρημάτων. Το SAFE μπορεί να αξιοποιηθεί για επενδύσεις σε υποδομές, εκσυγχρονισμό εργοστασίων και εξασφάλιση πρώτων υλών, υπό την προϋπόθεση ότι το τελικό προϊόν θα διατεθεί στο πλαίσιο κοινοτικής πολιτικής προμήθειας.

Συνεργασίες για μη επανδρωμένα συστήματα

Συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο έχουν γίνει και για έργα που σχετίζονται με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Η ελληνική πλευρά διερευνά την προοπτική συνεργασιών με ευρωπαϊκές εταιρείες για την ανάπτυξη ή συναρμολόγηση UAVs. Η επιλεξιμότητα τέτοιων έργων στο SAFE εξαρτάται από τη βιομηχανική κατανομή, τη δυνατότητα ευρωπαϊκής συμμετοχής στον πυρήνα τεχνολογίας και τη συνδεσιμότητα των πλατφορμών με τα ευρωπαϊκά συστήματα επιτήρησης.