Η παγκόσμια παραγωγή κακάο βρίσκεται σε οριακό σημείο, με τη Γκάνα — δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα μετά την Ακτή Ελεφαντοστού — να αντιμετωπίζει σοβαρές πιέσεις από την κλιματική αλλαγή, τις γεωργικές ασθένειες και την ανεξέλεγκτη ανθρώπινη δραστηριότητα

Η ρυθμιστική αρχή κακάο της Γκάνας προειδοποίησε την Τρίτη ότι η παρατεταμένη υγρασία και η έλλειψη ηλιοφάνειας έχουν αυξήσει τη συχνότητα γεωργικών ασθενειών, απειλώντας σοβαρά την παραγωγή κακάο στη χώρα. Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα μείωση της εγχώριας παραγωγής, γεγονός που θα εντείνει τον κίνδυνο παγκόσμιας έλλειψης και αύξησης των τιμών της σοκολάτας στις διεθνείς αγορές.

Δραματική έκκληση από τους αγρότες

Ταυτοχρόνως, η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις από τους αγρότες για άμεση παρέμβασή της, ώστε να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές συνέπειες των δυσμενών καιρικών συνθηκών, που θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση των τοπικών κοινωνιών που εξαρτώνται άμεσα από το κακάο. 

Η κατάσταση δεν είναι πρωτόγνωρη. Τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή κακάο στη Γκάνα έχει παρουσιάσει σημαντική πτώση, καθώς πέρα από τις καιρικές προκλήσεις, ασθένειες όπως η “ασθένεια των μαύρων λοβών” έχουν πλήξει σοβαρά τις φυτείες. Η συγκεκριμένη μυκητολογική ασθένεια ευνοείται από την υγρασία και την έλλειψη ήλιου, με αποτέλεσμα να προκαλεί σαπίσματα στους καρπούς και απώλειες στη συγκομιδή.

Παράλληλα, η παράνομη εξόρυξη χρυσού, γνωστή τοπικά ως «galamsey», εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλο πονοκέφαλο για τις αρχές, καθώς καταστρέφει εκτάσεις γεωργικής γης και επηρεάζει άμεσα την απόδοση των καλλιεργειών. Το Reuters αναφέρει πως η ανεξέλεγκτη εξόρυξη έχει ήδη οδηγήσει σε εκτεταμένες ζημιές σε πολλές περιοχές της χώρας.

Η σοκολάτα σε τροχιά… πολυτελείας

Οι εξελίξεις αυτές δεν αποτελούν απλώς τοπικό ζήτημα. Η παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού κακάο επηρεάζεται σημαντικά, γεγονός που έχει ήδη αρχίσει να αντικατοπτρίζεται στις τιμές του κακάο στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, με αυξήσεις-ρεκόρ τους τελευταίους μήνες. Η πιθανότητα περαιτέρω μείωσης της παραγωγής στη Γκάνα, ενόψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου, εγείρει φόβους ότι η σοκολάτα μπορεί σύντομα να μετατραπεί σε είδος πολυτελείας, απρόσιτο για πολλούς καταναλωτές.

Μπροστά σε αυτή την κρίση, οι παραγωγοί ζητούν τη λήψη συντονισμένων μέτρων: χρηματοδότηση για ανθεκτικές ποικιλίες, εκπαίδευση στην αντιμετώπιση ασθενειών, ελέγχους για την παράνομη εξόρυξη και, κυρίως, μακροπρόθεσμες πολιτικές που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του τομέα.

Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον της σοκολάτας –και μαζί της, των εκατομμυρίων μικροπαραγωγών που ζουν από την καλλιέργεια κακάο– δείχνει αβέβαιο, καθώς η κλιματική κρίση και οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις δοκιμάζουν τα όρια ενός από τα πιο αγαπημένα προϊόντα στον κόσμο.