Η Άγκυρα φαίνεται να επενδύει στρατηγικά στην αμυντική της βιομηχανία, όχι μόνο για την ενίσχυση της εθνικής της άμυνας, αλλά και ως βασικό μοχλό της εξωτερικής της πολιτικής. Το μαχητικό stealth KAAN, το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα της τουρκικής αεροναυπηγικής, βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής. Σύμφωνα με διεθνή μέσα, η Αίγυπτος είναι πλέον ένα βήμα πριν ενταχθεί στο σχέδιο αυτό, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.
Συμφωνία για κοινή παραγωγή drones στο Κάιρο
Σε αυτό το πλαίσιο, η τουρκική εταιρεία HAVELSAN και ο αιγυπτιακός οργανισμός AOI υπέγραψαν συμφωνία για την κοινή παραγωγή drones τύπου Torgah στο Κάιρο. Ο Τούρκος πρέσβης στην Αίγυπτο, Σαλίχ Μουτλού Σεν, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «αντανάκλαση του κοινού μας οράματος και της δύναμης του στρατηγικού διαλόγου». Από την πλευρά της Αιγύπτου, ο στρατηγός Μοχτάρ Άμπντελ Λατίφ υπογράμμισε ότι η συνεργασία αυτή όχι μόνο ενισχύει τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας, αλλά ανοίγει και νέες εξαγωγικές προοπτικές στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Η τουρκική τεχνογνωσία ως κρίσιμος παράγοντας
Αιγυπτιακές πηγές επισημαίνουν ότι, με την αποδυνάμωση των ιρανικών σχεδίων και την κυριαρχία των ισραηλινών προγραμμάτων, η αξιοποίηση της τουρκικής τεχνογνωσίας σε drones και stealth αεροσκάφη αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την περιφερειακή ισορροπία.
Πολιτική επαναπροσέγγιση Άγκυρας - Καΐρου
Η στρατιωτική συνεργασία συνοδεύεται και από πολιτικές πρωτοβουλίες επαναπροσέγγισης. Κάιρο και Άγκυρα επιχειρούν να αφήσουν πίσω τις εντάσεις του παρελθόντος και να διαμορφώσουν ένα νέο πλαίσιο συλλογικής περιφερειακής ασφάλειας, στο οποίο ενδέχεται να ενταχθούν και άλλα αραβικά κράτη.
Επαφές με τη Βεγγάζη και τον Χάφταρ
Παράλληλα, η Τουρκία ανοίγει δίαυλο επικοινωνίας με τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, τον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης. Ο επικεφαλής της ΜΙΤ, Ιμπραήμ Καλίν, επισκέφθηκε τη Βεγγάζη, όπου συναντήθηκε τόσο με τον Χάφταρ όσο και με τον γιο του, Σαντάμ. Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν σε ζητήματα ασφάλειας και ανταλλαγής πληροφοριών.
Η επίσκεψη της τουρκικής κορβέτας TCG Kınalıada στη Βεγγάζη, συνοδευόμενη από κοινές ασκήσεις με τοπικές δυνάμεις υπό το σύνθημα «Μία Λιβύη, ένας Στρατός», σηματοδοτεί μια αλλαγή τακτικής από την Άγκυρα: από την αποκλειστική στήριξη της κυβέρνησης της Τρίπολης, σε μια πιο ευέλικτη πολιτική που επιδιώκει σχέσεις με όλα τα κέντρα εξουσίας.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο στο προσκήνιο
Ως αντάλλαγμα για αυτή τη νέα προσέγγιση, η Βεγγάζη εμφανίζεται έτοιμη να εγκρίνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 για τις θαλάσσιες ζώνες. Αναλυτές εκτιμούν ότι, αν το κοινοβούλιο του Χάφταρ το επικυρώσει, η Τουρκία θα ενισχύσει τη νομική της θέση στην Ανατολική Μεσόγειο, απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο. Για την Άγκυρα, αυτό θα σημαίνει «νομιμοποίηση» ενός συμφώνου που μέχρι σήμερα προκαλούσε αντιδράσεις εντός Λιβύης.
Η διπλωματία των εξοπλισμών
Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί την αμυντική της βιομηχανία ως εργαλείο διπλωματικών ανοιγμάτων. Από τα drones Bayraktar, που εξάγονται σε περισσότερες από 30 χώρες, μέχρι το πρόγραμμα KAAN και τις νέες συνεργασίες με χώρες όπως η Αίγυπτος και η Λιβύη, η Άγκυρα επιχειρεί να μετατρέψει την τεχνογνωσία της σε μοχλό περιφερειακής επιρροής.
Η στρατηγική αυτή δεν περιορίζεται στην πώληση οπλικών συστημάτων, αλλά συνοδεύεται από πολιτικές και οικονομικές συμφωνίες, διευρύνοντας τη σφαίρα επιρροής της Τουρκίας από τη Βόρεια Αφρική έως τον Περσικό Κόλπο.
Προσέγγιση και με την Ευρώπη
Η «διπλωματία των όπλων» δεν αφήνει αδιάφορη ούτε την Ευρώπη. Η Τουρκία εξασφάλισε το «πράσινο φως» για την προμήθεια Eurofighter από Γερμανία και Βρετανία, ενώ οι Βρυξέλλες εμφανίζονται θετικές στο ενδεχόμενο ένταξης της Άγκυρας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE.
