Εφόσον οι δοκιμές συνεχιστούν χωρίς σοβαρές παρενέργειες, το επόμενο στάδιο θα εστιάσει στην αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της μεθόδου, με στόχο την ευρεία εφαρμογή της έως το 2030.

Μια επιστημονική ανακάλυψη από την Ιαπωνία φέρνει την ιατρική κοινότητα ένα βήμα πιο κοντά στην επίλυση της χρόνιας έλλειψης αίματος, ιδίως της ομάδας O αρνητικό, που θεωρείται παγκόσμιος δότης.

Ερευνητές υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Χιρόμι Σακάι στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Νάρα ανέπτυξαν ένα νέο είδος τεχνητού αίματος, το οποίο μπορεί να χορηγηθεί σε ασθενείς ανεξαρτήτως ομάδας αίματος.

Η μέθοδος βασίζεται στην αξιοποίηση αιμοσφαιρίνης — της πρωτεΐνης που μεταφέρει οξυγόνο στα ερυθρά αιμοσφαίρια — από αίμα που έχει λήξει. Η αιμοσφαιρίνη τοποθετείται σε προστατευτικό περίβλημα, δημιουργώντας έτσι σταθερά, αποστειρωμένα τεχνητά ερυθρά αιμοσφαίρια. Επειδή αυτά τα τεχνητά κύτταρα δεν φέρουν αντιγόνα ομάδας αίματος, δεν απαιτείται κανένας έλεγχος συμβατότητας.

Επιπλέον, το τεχνητό αίμα μπορεί να αποθηκευτεί για έως και δύο χρόνια σε θερμοκρασία δωματίου και μέχρι πέντε χρόνια σε ψύξη — διάρκεια πολλαπλάσια της σημερινής, καθώς τα φυσικά ερυθρά αιμοσφαίρια διατηρούνται για μόλις 42 ημέρες υπό ψύξη.

Οι πρώτες δοκιμές ξεκίνησαν το 2022 με συμμετοχή υγιών ανδρών, ηλικίας 20 έως 50 ετών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες των τεσσάρων και έλαβαν ενδοφλέβια δόση τεχνητής αιμοσφαιρίνης (hemoglobin vesicles), σε ποσότητες που αυξάνονταν έως και τα 100 ml.

Παρότι παρατηρήθηκαν ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες, δεν εντοπίστηκαν ανησυχητικές μεταβολές στα ζωτικά σημεία, όπως η αρτηριακή πίεση. Τα θετικά αυτά ευρήματα ώθησαν τον Σακάι και την ομάδα του να επιταχύνουν τη διαδικασία. Τον περασμένο Μάρτιο ξεκίνησαν τη χορήγηση μεγαλύτερων ποσοτήτων, από 100 έως 400 ml, σε εθελοντές.

Εφόσον οι δοκιμές συνεχιστούν χωρίς σοβαρές παρενέργειες, το επόμενο στάδιο θα εστιάσει στην αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της μεθόδου, με στόχο την ευρεία εφαρμογή της έως το 2030.

Παράλληλες εξελίξεις και ελπίδες για θεραπευτικές χρήσεις

Παράλληλα με την ομάδα της Νάρα, ο καθηγητής Τερουγιούκι Κομάτσου από το Πανεπιστήμιο Τσούο εργάζεται επίσης πάνω σε τεχνητούς φορείς οξυγόνου. Η δική του προσέγγιση βασίζεται στην ενθυλάκωση αιμοσφαιρίνης με λευκωματίνη, με στόχο τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και την αντιμετώπιση περιστατικών αιμορραγίας ή εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τα πρώτα αποτελέσματα σε ζωικά μοντέλα είναι ενθαρρυντικά και οι επιστήμονες προσβλέπουν πλέον στη μετάβαση σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.

Η τεχνολογική αυτή πρόοδος ενδέχεται να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι μεταγγίσεις, η επείγουσα αιμοδοσία και η φροντίδα σε περιοχές όπου η πρόσβαση σε ασφαλές αίμα παραμένει περιορισμένη.