Με μαχαίρι χαράχθηκαν τοιχογραφίες Αγίων σε μία από τις πιο ιστορικές και παλιές εκκλησίες της Ρόδου, του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στο Φουντουκλί Ρόδου, γεγονός που προκαλεί οργή και αγανάκτηση στους πιστούς ενώ ταυτόχρονα φανερώνει το εδώ και πολλά χρόνια μέγεθος της πλήρους εγκατάλειψης του ναού από την πολιτεία και από την Αρχαιολογία.
Το γεγονός της αθλιότητας και της χάραξης στα πρόσωπα των Αγίων συνθημάτων και αρχικών, έχει πυροδοτήσει μεγάλες αντιδράσεις στους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι μίλησαν χθες στη «Ροδιακή» καλώντας τις αρμόδιες αρχές να λάβουν μέτρα: Αφενός για την περιφρούρηση του ιστορικού αυτού ναού και αφετέρου για να αποκατασταθούν άμεσα οι ζημιές και οι φθορές που έγιναν τόσο από ανθρώπινο χέρι όσο και από την πολυετή αδιαφορία όλων όσων θα έπρεπε εδώ και χρόνια να έχουν πράξει τα αυτονόητα.
Ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στο Φουντουκλί στην Ελεούσα της Ρόδου, είναι από τα σημαντικότερα μνημεία του νησιού, αλλά δυστυχώς βρίσκεται σήμερα σε κατάσταση τραγικής εγκατάλειψης. Παρά την ιστορική και θρησκευτική του αξία, ο ναός – από τους παλαιότερους του νησιού – αργοπεθαίνει, θύμα τόσο της αδιαφορίας όσο και της ανθρώπινης βαρβαρότητας.
Οι τοιχογραφίες που για αιώνες κοσμούσαν τον ναό έχουν σχεδόν καταστραφεί. Η φθορά του χρόνου είναι εμφανής, όμως το πιο σοκαριστικό είναι οι βανδαλισμοί: πρόσωπα Αγίων έχουν χαραχθεί ακόμα και με μαχαίρι, παραμορφώνοντας ανεπανόρθωτα μοναδικά έργα βυζαντινής τέχνης. Πρόκειται για μια ωμή βεβήλωση που δεν προσβάλλει μόνο την πίστη, αλλά και την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Παρά την κραυγαλέα αυτή εικόνα εγκατάλειψης, καμία αρμόδια αρχή δεν έχει προχωρήσει μέχρι σήμερα σε ουσιαστικές ενέργειες για τη συντήρηση και την προστασία του μνημείου. Η σιωπή και η αδράνεια οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια τον ιστορικό ναό στην πλήρη καταστροφή.
Ο εν λόγω ναός δεν είναι απλώς ένα κτίσμα· είναι ζωντανός μάρτυρας της ιστορίας και της πνευματικής παράδοσης της Ρόδου.
Η διάσωσή του αποτελεί ηθική υποχρέωση απέναντι στις επόμενες γενιές. Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει άμεση κινητοποίηση – από την Πολιτεία, την Εκκλησία αλλά και την τοπική κοινωνία – ώστε να σταματήσει αυτό το έγκλημα σε βάρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η προστασία και η διάσωση του ναού δεν αποτελεί μόνο ζήτημα τοπικού ενδιαφέροντος, αλλά καθήκον όλων μας απέναντι στην πολιτιστική μας κληρονομιά. Είναι άκρως αναγκαίο να κινητοποιηθούν οι αρμόδιοι, ώστε ο ναός αυτός να αναδειχθεί και να συνεχίσει να στέκει ζωντανός φρουρός της πίστης και της ιστορίας.
Εδώ και δεκαετίες έπρεπε να είχαν ληφθεί μέτρα
Το καμπανάκι κινδύνου είχε ηχήσει για την αναγκαιότητα να προστατευθεί ο ναός εδώ και 40 περίπου χρόνια, οπότε άρχισαν να παρατηρούνται τα πρώτα σοβαρά προβλήματα. Οι παρεμβάσεις που έγιναν ήταν ελάχιστες και πάντως όχι σημαντικές και ουσιαστικές.
Οι μελέτες, σύμφωνα με πληροφορίες που συγκέντρωσε η «Ροδιακή», παραμείναν απλώς στα συρτάρια και χρήματα που είχαν διασφαλιστεί, μεταφέρθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σε άλλα έργα. Το αποτέλεσμα, αυτό ακριβώς που αποτυπώνεται σήμερα.
Το καλοκαίρι του 2011 μέσω του ανοικτού βήματος της «Ροδιακής» ο συμπολίτης μας, δημοσιογράφος και ξεναγός Θανάσης Καραναστάσης, τόνιζε την τραγικότητα της εγκατάλειψης του σε σχετικό κείμενό του αναφέροντας τα εξής:
«Ο Άγιος Νικόλαος στο Φουντουκλί είναι ένας από τους τρεις μονόχωρους και τετράκογχους ναούς που υπάρχουν στη Ρόδο.
Πρόκειται για μνημείο με ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά και ζωγραφικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν ξεχωριστό στο είδος του.
Όλο το εσωτερικό του, εκτός από τον τρούλλο, καλύπτεται από τοιχογραφίες με παραστάσεις από τη ζωή του Χριστού, με μορφές ολόσωμων Αγίων, με τους τέσσερεις Ευαγγελιστές κ.α. Τόσο το κτίσμα όσο και ο ζωγραφικός του διάκοσμος έχουν ηλικία κοντά στα 600 χρόνια.
Πολλές χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, μεμονωμένοι ή σε οργανωμένες ομάδες, κάνουν στάση για να δουν τη μικρή αυτή εκκλησία και να θαυμάσουν το όμορφο τοπίο της περιοχής.
Δυστυχώς, όμως, ο ναός αυτός καταστρέφεται τα τελευταία χρόνια. Οι τοιχογραφίες του φθείρονται και τείνουν να εξαφανιστούν. Μπορεί γι’ αυτό να ευθύνονται η υγρασία, ο καπνός των κεριών, τα χνώτα των επισκεπτών και διάφοροι άλλοι βλαπτικοί παράγοντες.
Οι ειδικοί θα ξέρουν καλύτερα να μας πουν. Σημασία πάντως έχει να γίνει κάτι για την ανάσχεση της φθοράς και μάλιστα χωρίς χρονοτριβή. Πρέπει να γίνουν καθαρισμοί, συντηρήσεις και αποκαταστάσεις των τοιχογραφιών, διότι χωρίς αυτές το μνημείο θα χάσει οποιαδήποτε αξία.
Αρμόδια για τις εργασίες που πρέπει να γίνουν είναι η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αλλά και η Μητρόπολη της Ρόδου πρέπει να ενδιαφερθεί για τη διάσωση του μνημείου.
Εάν δεν έχει γίνει τίποτα μέχρι σήμερα λόγω έλλειψης πόρων, ας ξεκινήσει κάποια εκστρατεία για τη συλλογή χρημάτων από οργανωμένους φορείς, από επιχειρηματίες και άτομα που έχουν τη δυνατότητα να εισφέρουν για τον σκοπό αυτό. Θα είναι ντροπή για όλους μας να αφεθεί το προαναφερθέν μνημείο στην τύχη του. Σήμερα που η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Αγίου Νικολάου, ας σκεφτούμε πώς μπορούμε να διασώσουμε τον ομώνυμο ναό του στο Φουντουκλί».
