
Αναφορές στη διεθνή συγκυρία, αλλά και την κατάσταση στην Ελλάδα, ειδικά σε ό,τι αφορά το δημογραφικό και τις επιπτώσεις του, είχε η προσφώνηση του αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερώνυμου, σήμερα Τρίτη, κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Στην προσφώνησή του ο κ. Ιερώνυμος επισημαίνει ότι η σύγκληση του ανωτάτου διοικητικού οργάνου της Εκκλησίας μας «πραγματοποιείται ενώ η γενικότερη γεωπολιτική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας από την Γάζα έως την Συρία και την Ουκρανία παραμένει εξαιρετικά κρίσιμη και επώδυνη».
Ειδικά για τη Γάζα λέει ότι «παρακολουθούμε την συνεχιζόμενη μείζονα ανθρωπιστική κρίση. Καλούμε τα άμεσα εμπλεκόμενα μέρη, αλλά και τα λοιπά ισχυρά μέρη, να επιδείξουν σωφροσύνη, ειλικρινή διάθεση και καλή πίστη σε διαπραγματεύσεις, ώστε να επιτευχθεί η ειρηνική συνύπαρξη στην κρίσιμη αυτή περιοχή του πλανήτη, όπου καλούνται να υπάρξουν από κοινού ο Ιουδαϊσμός, ο Ισλαμισμός και ο Χριστιανισμός.
» Ζητούμε να γίνουν σεβαστές οι θεμελιώδεις αρχές και πρόνοιες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου περί προστασίας των αμάχων κατά την διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων και να αποφευχθούν πανταχόθεν ενέργειες που πλήττουν αμάχους. Ουδέποτε στην ανθρώπινη ιστορία ο κύκλος του αίματος επέλυσε διεθνή προβλήματα, αντιθέτως τα όξυνε και τα κατέστησε δυσεπίλυτα η και όλως ανεπίλυτα».
Ο κ. Ιερώνυνος επικεντρώθηκε στη συνέχεια στις διώξεις κατά των Χριστιανών: «Ιδιαίτερη ανησυχία μας προκαλεί η ανά τον κόσμο αύξηση των διώξεων κατά των Χριστιανών, και ιδιαιτέρως στην Νιγηρία, όπου συντελούνται συνεχείς σφαγές, από ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις, ενώ και η αναγκαστική "φυγή" του αδελφού αρμενικού λαού από το Αρτσάχ/Ναγκόρνο Καραμπάχ φαίνεται να ακολουθείται από συστηματική πολιτισμοκτονία, η οποία υπενθυμίζει την κατάσταση καταστροφής στα Κατεχόμενα Κυπριακά Εδάφη μετά το 1974».
«Ελπίζουμε επίσης το ζήτημα μεταξύ της Ιεράς Μονής Σινά και του Αιγυπτιακού Κράτους να επιλυθεί οριστικά και δίκαια, ούτως ώστε να γίνουν σεβαστά τα θρησκευτικά και λοιπά δικαιώματα της Μονής και της Αδελφότητος», πρόσθεσε.
Για την κατάσταση στην Ελλάδα, ο αρχιεπίσκοπος είπε ότι «η Πατρίδα μας συνεχίζει να αντιμετωπίζει υπαρξιακές τω όντι προκλήσεις και μάλιστα σε περίοδο μακροχρόνιας ειρήνης και εθνικής κυριαρχίας: δημογραφικές, πνευματικές, πολιτισμικές. Η δημογραφική κρίση καθίσταται επικίνδυνη ακόμη και γι αυτή την φυσική επιβίωση του αρχαίου και ενδόξου Έθνους μας στην ιστορική γη του.
» Χωρίς υπερβολή, ο γενικός πληθυσμός έχει κυριολεκτικά καταρρεύσει, ενώ το ήμισυ του ελληνικού πληθυσμού κατοικεί στο Λεκανοπέδιο Αττικής.
» Είναι πρόδηλο ότι αυτή η κατάσταση της πληθυσμιακής υπερσυγκέντρωσης στο Αττικό Λεκανοπέδιο δεν είναι βιώσιμη και σαφώς επιδεινώνει το δημογραφικό πρόβλημα, και όχι μόνο, αφού η δυσχερής αστική ζωή είναι πηγή διαφόρων προβλημάτων, μεταξύ άλλων και ψυχολογικών.
» Σχολεία κλείνουν κατά εκατοντάδες στην επαρχία, ακόμη και στην Αττική. Φοβούμαι πως τόσο η διάγνωση της αιτιολογίας του προβλήματος, όσο και οι επί τη βάσει αυτής της ανάγνωσης προτεινόμενες λύσεις δεν θα αποφέρουν ουσιαστικά και σημαντικά αποτελέσματα.
» Η βαθύτερη ουσία πολλών προβλημάτων της σύγχρονης κοινωνίας είναι άλλη από τα επιφαινόμενα, είναι πνευματική, είναι κρίση ενεργού πίστεως και αξιών, άμεσα συνδεδεμένη με την εκκοσμίκευση και τις αξίες της. Εκεί εντοπίζεται και ο πυρήνας του δημογραφικού, της αποδόμησης της οικογένειας ως θεμελιώδους και πρωταρχικής ατομικής και κοινωνικής αξίας, της ενδοοικογενειακής βίας, της βίας των ανηλίκων, πολλών καταχρήσεων, εξαρτήσεων, ψυχολογικών προβλημάτων, ακόμη και της απληστίας, της επιδίωξης του υλικού κέρδους. Χωρίς την σωστή διάγνωση της αιτιολογίας των κοινωνικών προβλημάτων είναι αδύνατη η ουσιαστική και αποτελεσματική θεραπεία τους».
Συνέχισε λέγοντας ότι «εντός του πλαισίου του δημογραφικού προβλήματος, το μεταναστευτικό αποκτά μεγίστη σημασία, διότι αφ'ενός η συρρίκνωση του αυτόχθονος ελληνορθόδοξου πληθυσμού και αφ ετέρου η συνεχής εγκατάσταση ξένων πληθυσμών, δύναται, προϊόντος του χρόνου, να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ όσα ενδεχομένως θεωρείται ότι θα επιλύσει (κυρίως οικονομικά και ασφαλιστικά).
» Η κοινωνική συνοχή δεν φέρει αποκλειστικά οριζόντιες -οικονομικές- διαστάσεις, αλλά είναι προϊόν πολλών παραγόντων και όχι μονάχα οριζοντίων, υλικών.
» Αυτό τελευταία καθίσταται προφανές σε πολλές δυτικές κοινωνίες, όπου εμφανίζονται φαινόμενα διάρρηξης και αποδόμησης της κοινωνικής συνοχής εξ αιτίας της δημιουργηθείσης ετερογενούς καταστάσεως. Χρειάζεται, λοιπόν, σύνεση, σοφία, ευθυκρισία, ισορροπία και ενότητα, όχι ακρότητες και πόλωση».
Στην πατρίδα μας και στον κόσμο, είπε ακόμη ο κ. Ιερώνυμος, «βιώνουμε μία περίεργη κατάσταση εκκρεμούς. Αυτό το εκκρεμές του κακού κινείται άλλοτε προς την παθητικότητα, άλλοτε προς έναν ζήλο «ου κατ επίγνωσιν» και εκδηλώνεται είτε με αδιαφορία και ακηδεία περί τα πνευματικά είτε με καταθλιπτική παραίτηση είτε με μανιακές αναζητήσεις νοήματος και προσκόλλησης στα φθαρτά. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει δυστυχώς και σε διεθνές επίπεδο, όχι μόνο σε ατομικό, αλλά και σε συλλογικό, όπου λαοί ολόκληροι κατακρεουργούνται με καθοδήγηση, δυστυχώς, ηγετών που έπρεπε να έχουν προτεραιότητα την ευθύνη και όχι το μίσος, με συνέπεια η ανθρωπότητα να ματώνει άνευ λόγου και σκοπού».
Αν επιθυμούμε ενορίες ζωντανές και ποιμένες δραστήριους, είπε ακόμη, «οφείλουμε σήμερα να επενδύσουμε σε αυτούς -και σας καλώ σήμερα να στηρίξετε- τρεις μεγάλους άξονες που αφορούν το μέλλον της Εκκλησίας μας». Όπως διευκρίνισε είναι η στήριξη της ιερατικής οικογένειας, οι Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών και τρίτον η δια βίου εκπαίδευση των κληρικών.
Διαβάστε την προσφώνηση του κ. Ιερωνύμου:
Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,
Ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ μᾶς ἀξιώνει γιά μία ἀκόμη φορά νά συνερχόμεθα σέ Τακτική Σύνοδο τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱεραρχίας.
Ἡ σύγκληση τῆς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας λαμβάνει χώρα μετά τήν ἐπιτυχημένη ὁλοκλήρωση τοῦ δευτέρου Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου, τό ὁποῖο διοργάνωσε ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, αὐτήν τήν φορά στήν Θεσσαλονίκη, μέ ἀφορμή τήν συμπλήρωση 100 ἐτῶν ἀπό τήν ἵδρυση τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία.
Τό Συνέδριο εἶχε τίτλο: «Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία καί ἡ “ὀντολογία” τῆς τεχνολογίας: ἀνθρωπολογικές, πολιτικές, οἰκονομικές, κοινωνικές καί πολιτισμικές συνέπειες».
Κατά τήν διάρκεια τοῦ Συνεδρίου, τό ὁποῖο τίμησαν διά τῆς παρουσίας τους ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κ. Τασούλας, ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Παναγιότης, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος, οἱ Προκαθήμενοι τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Βουλγαρίας, τῆς Κύπρου καί τῆς Ἀλβανίας, καί Ἐκπρόσωποι Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Πολιτικῶν, Δικαστικῶν καί Στρατιωτικῶν Ἀρχῶν, ἀναπτύχθηκαν ἐπιστημονικές εἰσηγήσεις ἰδιαιτέρως ὠφέλιμες γιά ὅλους μας.
Ταυτοχρόνως δέ, ἡ σύγκληση τοῦ ἀνωτάτου διοικητικοῦ ὀργάνου τῆς Ἐκκλησίας μας πραγματοποιεῖται ἐνῶ ἡ γενικότερη γεωπολιτική κατάσταση στήν εὐρύτερη περιοχή μας – ἀπό τήν Γάζα ἕως τήν Συρία καί τήν Οὐκρανία – παραμένει ἐξαιρετικά κρίσιμη καί ἐπώδυνη.
Μετά συνοχῆς καρδίας παρακολουθοῦμε τήν συνεχιζόμενη μείζονα ἀνθρωπιστική κρίση στήν Γάζα. Καλοῦμε τά ἄμεσα ἐμπλεκόμενα μέρη, ἀλλά καί τά λοιπά ἰσχυρά μέρη, νά ἐπιδείξουν σωφροσύνη, εἰλικρινῆ διάθεση καί καλή πίστη σέ διαπραγματεύσεις, ὥστε νά ἐπιτευχθεῖ ἡ εἰρηνική συνύπαρξη στήν κρίσιμη αὐτή περιοχή τοῦ πλανήτη, ὅπου καλοῦνται νά ὑπάρξουν ἀπό κοινοῦ ὁ Ἰουδαϊσμός, ὁ Ἰσλαμισμός καί ὁ Χριστιανισμός.
Ζητοῦμε νά γίνουν σεβαστές οἱ θεμελιώδεις ἀρχές καί πρόνοιες τοῦ διεθνοῦς ἀνθρωπιστικοῦ δικαίου περί προστασίας τῶν ἀμάχων κατά τήν διεξαγωγή στρατιωτικῶν ἐπιχειρήσεων καί νά ἀποφευχθοῦν πανταχόθεν ἐνέργειες πού πλήττουν ἀμάχους. Οὐδέποτε στήν ἀνθρώπινη ἱστορία ὁ κύκλος τοῦ αἵματος ἐπέλυσε διεθνῆ προβλήματα, ἀντιθέτως τά ὄξυνε καί τά κατέστησε δυσεπίλυτα ἤ καί ὅλως ἀνεπίλυτα.
Ἐπιπλέον, ἐκφράζουμε πρός τόν Ἀδελφό Μακαριώτατο Πατριάρχη Ἱεροσολύμων κ. Θεόφιλο τήν ἀλληλεγγύη μας. Τό καθεστώς τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως καί ἡ διατήρησή του ἀποτελεῖ πρωταρχική ἀνησυχία καί μέριμνα τῆς Ἁγιωτάτης Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τοῦ εὐσεβοῦς Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας, τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Κρατῶν, ἀλλά καί σύνολης τῆς Χριστιανοσύνης.
Στήν πολύπαθη Συρία, ὁ ἀρχαῖος ἑλληνορθόδοξος πληθυσμός καί τό ἴδιο τό παλαίφατο καί πρεσβυγενές ἑλληνορθόδοξο Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, ὁ γενικός χριστιανικός πληθυσμός καί οἱ διάφορες μειονότητες ἀντιμετωπίζουν τόν κίνδυνο τῆς συνολικῆς ἐξαφάνισης ἐξ αἰτίας τοῦ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ καί τῆς μισαλλοδοξίας.
Ἀπαιτοῦμε νά γίνουν σεβαστά τά ἀνθρώπινα δικαιώματα καί οἱ θρησκευτικές ἐλευθερίες τῶν «μειονοτικῶν» ἐθνοθρησκευτικῶν κοινοτήτων καί νά ἐμπεδωθεῖ ἐπιτέλους ἡ εἰρήνη καί ἡ δημοκρατία στήν Συρία.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὡς Ἀδελφή τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας, ὅπου τό πρῶτον «τό τίμιον τῶν Χριστιανῶν ἐχρημάτισεν ὄνομα», εἶναι σέ ἐπικοινωνία μέ τόν Μακαριώτατο Ἀδελφό Πατριάρχη Ἰωάννη Ι΄ γιά κάθε δυνατή συμπαράσταση πρός τό μαρτυρικό αὐτό Πατριαρχεῖο καί τούς ἐκεῖ Ἑλληνορθοδόξους Ἀδελφούς μας, οἱ ὁποῖοι δίδουν μαρτυρία Πίστεως, ἀντοχῆς καί ἐλπίδος ἐν μέσῳ πρωτοφανῶν γιά τόν 21ο αἰῶνα συνθηκῶν καί καταστάσεων.
Στήν Οὐκρανία, δύο Ὀρθόδοξα Ἐθνοκράτη, τῆς Οὐκρανίας καί τῆς Ρωσίας, συνεχίζουν νά πολεμοῦν μεταξύ τους γιά 5η χρονιά μέ ὅ,τι αὐτό ἀναπόφευκτα συνεπάγεται γιά τά ἴδια καί τό μέλλον τους, πνευματικό, ψυχικό, δημογραφικό καί λοιπό, σέ μία κρίσιμη περιοχή τῆς Εὐρασίας.
Δυστυχῶς, φοβοῦμαι πώς μέσῳ τοῦ πολέμου αὐτοῦ ἐκτίθεται ἐνώπιον τῶν «ἐθνῶν» διαφοροτρόπως καί διαφορομόρφως ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἰσχύει δέ τό ἁγιογραφικό «Ἐγενήθημεν ὄνειδος τοῖς γείτοσιν ἡμῶν, μυκτηρισμός καί χλευασμός τοῖς κύκλῳ ἡμῶν».
Πῶς θά σταθεῖ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἴτε στήν τοπική εἴτε στήν καθολική διάσταση καί μαρτυρία της μετά ἀπό αὐτόν τόν ἀδελφοκτόνο πόλεμο; Ἀρκεῖ δέ ὡς ἄλλοθι ἡ ἐμπλοκή ἤ καί ἡ ὑποδαύλιση τῆς σύγκρουσης ἀπό πλευρᾶς ξένων δυνάμεων γιά νά αἰτιολογήσει, πολλῷ δέ μᾶλλον καί νά δικαιολογήσει τόν πόλεμο; Ὑπῆρξε ἡ στάση τῶν ἐκεῖ καί τῶν ἁπανταχοῦ Ἁγίων Ἀδελφῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἡ ἐνδεδειγμένη, «προφητική», οὕτως εἰπεῖν;
Ἰδιαίτερη ἀνησυχία μᾶς προκαλεῖ ἡ ἀνά τόν κόσμο αὔξηση τῶν διώξεων κατά τῶν Χριστιανῶν, καί ἰδιαιτέρως στήν Νιγηρία, ὅπου συντελοῦνται συνεχεῖς σφαγές, ἀπό ἀκραῖες ἰσλαμιστικές ὀργανώσεις, ἐνῶ καί ἡ ἀναγκαστική «φυγή» τοῦ ἀδελφοῦ ἀρμενικοῦ λαοῦ ἀπό τό Ἀρτσάχ/Ναγκόρνο Καραμπάχ φαίνεται νά ἀκολουθεῖται ἀπό συστηματική πολιτισμοκτονία, ἡ ὁποία ὑπενθυμίζει τήν κατάσταση καταστροφῆς στά Κατεχόμενα Κυπριακά Ἐδάφη μετά τό 1974.
Ἐλπίζουμε ἐπίσης τό ζήτημα μεταξύ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σινᾶ καί τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Κράτους νά ἐπιλυθεῖ ὁριστικά καί δίκαια, οὕτως ὥστε να γίνουν σεβαστά τά θρησκευτικά καί λοιπά δικαιώματα τῆς Μονῆς καί τῆς Ἀδελφότητος.
Ἡ Ἱερά Μονή ἀποτελεῖ μοναδικό Τόπο γιά τήν Ὀρθοδοξία, τόν Ἑλληνισμό, τήν Χριστιανοσύνη, ἀλλά καί τήν ἴδια τήν Αἴγυπτο, γέφυρα ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν θρησκειῶν, ἐνῶ ὁ σεβασμός τῶν δικαιωμάτων της συνιστᾶ ἁπτή ἀπόδειξη ὕπαρξης κράτους δικαίου καί πολιτισμοῦ.
Χαιρετίζουμε ἰδιαιτέρως τήν ἐκλογή τοῦ Θεοφιλεστάτου ἐψηφισμένου νέου Ἀρχιεπισκόπου Σιναίου Συμεών, εὐχόμενοι εὐλογημένη Διακονία πρός δόξαν τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, τῆς Ἐφόρου καί Προστάτιδος τῆς Σιναϊτικῆς Μάνδρας.
Ἑστιάζοντας δέ τήν προσοχή μας στήν σύγχρονη ἐγχώρια κατάσταση, ὀφείλουμε νά ἐπισημάνουμε ὅτι ἡ Πατρίδα μας συνεχίζει νά ἀντιμετωπίζει ὑπαρξιακές τῷ ὄντι προκλήσεις καί μάλιστα σέ περίοδο μακροχρόνιας εἰρήνης καί ἐθνικῆς κυριαρχίας: δημογραφικές, πνευματικές, πολιτισμικές. Ἡ δημογραφική κρίση καθίσταται ἐπικίνδυνη ἀκόμη καί γι’ αὐτή τήν φυσική ἐπιβίωση τοῦ ἀρχαίου καί ἐνδόξου Ἔθνους μας στήν ἱστορική γῆ του.
Χωρίς ὑπερβολή, ὁ γενικός πληθυσμός ἔχει κυριολεκτικά καταρρεύσει, ἐνῶ τό ἥμισυ τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ κατοικεῖ στό Λεκανοπέδιο Ἀττικῆς.
Εἶναι πρόδηλο ὅτι αὐτή ἡ κατάσταση τῆς πληθυσμιακῆς ὑπερσυγκέντρωσης στό Ἀττικό Λεκανοπέδιο δέν εἶναι βιώσιμη καί σαφῶς ἐπιδεινώνει τό δημογραφικό πρόβλημα, καί ὄχι μόνο, ἀφοῦ ἡ δυσχερής ἀστική ζωή εἶναι πηγή διαφόρων προβλημάτων, μεταξύ ἄλλων καί ψυχολογικῶν.
Σχολεῖα κλείνουν κατά ἑκατοντάδες στήν ἐπαρχία, ἀκόμη καί στήν Ἀττική. Φοβοῦμαι πώς τόσο ἡ διάγνωση τῆς αἰτιολογίας τοῦ προβλήματος, ὅσο καί οἱ ἐπί τῇ βάσει αὐτῆς τῆς ἀνάγνωσης προτεινόμενες λύσεις δέν θά ἀποφέρουν οὐσιαστικά καί σημαντικά ἀποτελέσματα.
Ἡ βαθύτερη οὐσία πολλῶν προβλημάτων τῆς σύγχρονης κοινωνίας εἶναι ἄλλη ἀπό τά ἐπιφαινόμενα, εἶναι πνευματική, εἶναι κρίση ἐνεργοῦ πίστεως καί ἀξιῶν, ἄμεσα συνδεδεμένη μέ τήν ἐκκοσμίκευση καί τίς ἀξίες της.
Ἐκεῖ ἐντοπίζεται καί ὁ πυρήνας τοῦ δημογραφικοῦ, τῆς ἀποδόμησης τῆς οἰκογένειας ὡς θεμελιώδους καί πρωταρχικῆς ἀτομικῆς καί κοινωνικῆς ἀξίας, τῆς ἐνδοοικογενειακῆς βίας, τῆς βίας τῶν ἀνηλίκων, πολλῶν καταχρήσεων, ἐξαρτήσεων, ψυχολογικῶν προβλημάτων, ἀκόμη καί τῆς ἀπληστίας, τῆς ἐπιδίωξης τοῦ ὑλικοῦ κέρδους. Χωρίς τήν σωστή διάγνωση τῆς αἰτιολογίας τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων εἶναι ἀδύνατη ἡ οὐσιαστική καί ἀποτελεσματική θεραπεία τους.
Ἐντός τοῦ πλαισίου τοῦ δημογραφικοῦ προβλήματος, τό μεταναστευτικό ἀποκτᾶ μεγίστη σημασία, διότι ἀφ’ ἑνός ἡ συρρίκνωση τοῦ αὐτόχθονος ἑλληνορθόδοξου πληθυσμοῦ καί ἀφ’ ἑτέρου ἡ συνεχής ἐγκατάσταση ξένων πληθυσμῶν, δύναται, προϊόντος τοῦ χρόνου, νά δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα ἀπ’ ὅσα ἐνδεχομένως θεωρεῖται ὅτι θά ἐπιλύσει (κυρίως οἰκονομικά καί ἀσφαλιστικά).
Ἡ κοινωνική συνοχή δέν φέρει ἀποκλειστικά ὁριζόντιες -οἰκονομικές- διαστάσεις, ἀλλά εἶναι προϊόν πολλῶν παραγόντων καί ὄχι μονάχα ὁριζοντίων, ὑλικῶν.
Αὐτό τελευταῖα καθίσταται προφανές σέ πολλές δυτικές κοινωνίες, ὅπου ἐμφανίζονται φαινόμενα διάρρηξης καί ἀποδόμησης τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς ἐξ αἰτίας τῆς δημιουργηθείσης ἑτερογενοῦς καταστάσεως.
Χρειάζεται, λοιπόν, σύνεση, σοφία, εὐθυκρισία, ἰσορροπία καί ἑνότητα, ὄχι ἀκρότητες καί πόλωση.
Στήν Πατρίδα μας καί στόν κόσμο βιώνουμε μία περίεργη κατάσταση ἐκκρεμοῦς. Αὐτό τό ἐκκρεμές τοῦ κακοῦ κινεῖται ἄλλοτε πρός τήν παθητικότητα, ἄλλοτε πρός ἕναν ζῆλο «οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν» καί ἐκδηλώνεται εἴτε μέ ἀδιαφορία καί ἀκηδεία περί τά πνευματικά εἴτε μέ καταθλιπτική παραίτηση εἴτε μέ μανιακές ἀναζητήσεις νοήματος καί προσκόλλησης στά φθαρτά.
Τό ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει δυστυχῶς καί σέ διεθνές ἐπίπεδο, ὄχι μόνο σέ ἀτομικό, ἀλλά καί σέ συλλογικό, ὅπου λαοί ὁλόκληροι κατακρεουργοῦνται μέ καθοδήγηση, δυστυχῶς, ἡγετῶν πού ἔπρεπε νά ἔχουν προτεραιότητα τήν εὐθύνη καί ὄχι τό μίσος, μέ συνέπεια ἡ ἀνθρωπότητα νά ματώνει ἄνευ λόγου καί σκοποῦ.
Πίσω ἀπ’ ὅλα αὐτά βρίσκεται μία καί μόνο βαθύτερη αἰτία ἡ λήθη τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀπουσία γνώσεως Θεοῦ, ἡ ὁποία δέν εἶναι ἰδεολογική, ἀλλά ἐμπειρική καί μεθεξιακή, καί ἡ ὁποία ἄν δέν ὑπῆρχε, θά ὁδηγοῦσε τουλάχιστον σέ στοιχειώδη διάκριση ὥστε νά καταλάβουμε ποιό εἶναι τό πραγματικό πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου καί ποιά εἶναι τά ψευδεπίγραφα καί φανταστικά.
Καλοῦμε, λοιπόν, ἐν ἐσχάτῃ ταπεινώσει καί ὡς οἱ ἐλάχιστοι τῶν ἀδελφῶν, τούς ἀνθρώπους ἐντός καί ἐκτός τῆς Πατρίδος μας νά ἀναζητήσουν τό ἔσχατο νόημα τῆς ζωῆς στήν γνώση τοῦ μόνου Ἀληθινοῦ Θεοῦ.
Αὐτή ἡ γνώση θά τούς καθοδηγήσει, θά τούς γαληνέψει καί θά τούς προβληματίσει γιά τό ἄν ἔχει νόημα αὐτή ἡ γῆ, ἡ ὁποία θά μποροῦσε νά γίνει προβίωση παραδείσου, νά μετασχηματίζεται ἐν τέλει σέ πρόγευση κολάσεως.
Ἔχοντας στήν σκέψη μας ὅσα προανεφέρθησαν γίνεται ἀντιληπτή ἡ ζωτική γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν Κοινωνία μας σημασία τῆς ὕπαρξης ἱκανῶν στελεχῶν καί δή Κληρικῶν κατάλληλα προετοιμασμένων, ἐφοδιασμένων μέ τίς ἀπαραίτητες γνώσεις καί δεξιότητες προκειμένου νά δύνανται νά ἀνταποκριθοῦν στίς ἀπαιτήσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς διακονίας σήμερα.
Ἄν ἐπιθυμοῦμε τήν ἐπαύριον Ἐνορίες ζωντανές καί Ποιμένες δραστήριους, ὀφείλουμε σήμερα νά ἐπενδύσουμε σέ αὐτούς καί σᾶς καλῶ σήμερα νά στηρίξετε τρεῖς μεγάλους ἄξονες πού ἀφοροῦν τό μέλλον τῆς Ἐκκλησίας μας.
Πρῶτος ἄξονας: ἡ στήριξη τῆς ἱερατικῆς οἰκογένειας.
Ὁ Ἱερέας τοῦ χωριοῦ καί τῆς πόλεως δέν πρέπει νά αἰσθάνεται μόνος. Ἡ πρεσβυτέρα, τά παιδιά, ὁ ἴδιος ὁ Κληρικός χρειάζονται τή στήριξη τῆς Ἐκκλησίας, πνευματικά καί πρακτικά. Μία οἰκογένεια πού στέκεται ὄρθια γίνεται ἐργαστήρι ἁγιότητας: ἀπό ἐκεῖ μποροῦν νά προκύψουν οἱ αὐριανοί Ἱερεῖς, ἀλλά καί Μοναχοί καί Μοναχές, πού θά κρατήσουν ζωντανή τήν παράδοσή μας. Δέν μποροῦμε νά ἀφήσουμε τήν ἱερατική οἰκογένεια νά παλεύει μόνη. Χρειάζονται πρωτοβουλίες στηρίξεως, θεσμοθετημένες καί σταθερές, ὥστε κάθε Κληρικός νά γνωρίζει ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι δίπλα του.
Δεύτερος ἄξονας: οἱ Σχολές Μαθητείας Ὑποψηφίων Κληρικῶν (ΣΜΥΚ).
Ὁ νέος Κληρικός δέν ἀρκεῖ νά ἔχει ἁπλῶς μία θεωρητική κατάρτιση. Ὀφείλει νά μάθει νά στέκεται μέ εὐπρέπεια στό Ἱερό Θυσιαστήριο, νά κηρύττει μέ θάρρος, νά ὀργανώνει σωστά τήν Ἐνορία του καί νά ἀγκαλιάζει τήν κοινωνία. Οἱ Σχολές Μαθητείας Ὑποψηφίων Κληρικῶν εἶναι σχολεῖα πράξης καί διακονίας καί δίδουν στόν ὑποψήφιο κληρικό γνώσεις ὥστε νά ὀργανώνει σωστά τήν Ἐνορία του, ἐνῶ κατά τή δεύτερη χρονιά φοίτησης οἱ ἱεροσπουδαστές κάνουν πρακτική ἄσκηση στίς δομές τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων. Μέ τή νέα ἐκκλησιαστική ἑστία τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί τήν ἑστία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βελλᾶς προσφέρουμε δωρεάν στέγη καί τροφή, ὥστε οἱ ἱεροσπουδαστές νά σπουδάζουν μέ ἀξιοπρέπεια. Τώρα εἶναι ἡ ὥρα νά ἐνθαρρύνουμε τά νέα παιδιά σέ ὅλες τίς Ἱερές Μητροπόλεις μέ κλήση καί ὅραμα νά ἀκολουθήσουν τόν δρόμο αὐτό. Οἱ νέοι Κληρικοί θά ἀποτελοῦν εὐλογία καί δύναμη γιά κάθε Ἱερά Μητρόπολη, μεταφέροντας γνώσεις καί ζῆλο γιά τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.
Τρίτος ἄξονας: ἡ διά βίου ἐκπαίδευση τῶν Κληρικῶν.
Ὁ σημερινός Ποιμένας δέν μπορεῖ νά περιοριστεῖ σέ ὅσα ἔμαθε στήν ἀρχή τῆς διακονίας του. Χρειάζεται νά κατανοεῖ τή γλῶσσα τῶν νέων, νά στηρίζει τήν οἰκογένεια πού δοκιμάζεται, νά παρηγορεῖ τόν ἀσθενῆ, νά μιλᾶ γιά βιοηθική καί νά ἀξιοποιεῖ τήν τεχνολογία. Τό Ἵδρυμα Ποιμαντικῆς Ἐπιμορφώσεως τῆς Ι.Α.Α., ἀναγνωρισμένο ἀπό τό Κράτος, προσφέρει δωρεάν σεμινάρια, μοριοδοτούμενα καί πιστοποιημένα, ἀπαραίτητα γιά τήν ἐπιμόρφωση καί ἀξιολόγηση τῶν Ἱερέων. Δημιουργεῖ συνεργασίες μέ τήν ἀκαδημαϊκή κοινότητα καί προσαρμόζει τά προγράμματά του στίς ἀνάγκες κάθε Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία μέ τό δικό της Κέντρο Διά Βίου Μάθησης καί Ἐρευνητικό Κέντρο, ἐξοπλίζει τούς ποιμένες μέ τά ἀπαραίτητα ἐφόδια.
Τό μέλλον πρέπει νά τό οἰκοδομήσουμε. Ἄν θέλουμε αὔριο Ἐκκλησία μέ ἰσχυρή φωνή μέσα στήν κοινωνία, σήμερα εἶναι ἡ ὥρα νά στηρίξουμε τίς ἱερατικές οἰκογένειες, τίς Σ.Μ.Υ.Κ. καί νά προωθήσουμε τήν διά βίου ἐκπαίδευση.
Ἡ συνοδοιπορία ὅλων μας πρός αὐτή τήν κατεύθυνση καθίσταται ἀναγκαία, καθώς τό μέλλον τῆς Ἐκκλησίας μας συναρτᾶται μέ τίς ἀποφάσεις πού λαμβάνουμε σήμερα.
Ὡς πρός τό πρόγραμμα τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας μας, κατά τήν σημερινή Συνεδρία θά γίνει παρουσίαση τῶν Πεπραγμένων τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν γιά τό Ἐκκλησιαστικό Ἔτος 2024-2025, ὑπό τῶν Σεβασμιωτάτων Προέδρων αὐτῶν.
Στήν συζήτηση πού θά ἀκολουθήσει θά ἔχουμε τήν δυνατότητα νά πληροφορηθοῦμε περί τοῦ ἔργου τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν καί νά ἀναζητήσουμε τρόπους αὐξήσεως τῆς παραγωγικότητός τους. Στήν συνέχεια, θά ἐπακολουθήσει ἡ συμπλήρωση τοῦ Καταλόγου τῶν πρός Ἀρχιερατείαν Ἐκλογίμων καί θά ὁλοκληρώσουμε μέ τήν συζήτηση καί τήν ψήφιση Κανονισμῶν.
Τήν ἑπομένη θά ἀκούσουμε δύο εἰσηγήσεις. Ἡ μία ἔχει θέμα: «Οἱ ρασοφόροι μοναχοί στήν παράδοση καί τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας», τήν ὁποία θά ἀναπτύξει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, καί ἔπειτα θά ἀκούσουμε τήν εἰσήγηση μέ θέμα: «Τεχνητή εὐφυία - Ἡ Ἐκκλησία μπροστά στήν ἀναδυόμενη νέα ἀνθρωπολογία», ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Νικόλαο.
Πρόκειται περί δύο θεμάτων πού κατέχουν σημαίνουσα θέση στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀπό τήν μία ὁ Ὀρθόδοξος μοναχισμός δημιουργεῖ τίς προϋποθέσεις γιά τήν ἀπόκτηση τῆς καθάρσεως τῆς καρδιᾶς καί τῆς νοερᾶς ἡσυχίας, τοῦ φωτισμοῦ τοῦ νοός, ὁπότε ὁ ἄνθρωπος καθίσταται ἱκανός νά φθάσει στήν γνώση τοῦ Θεοῦ καί στήν συνέχεια νά τήν διατυπώσει μέσα ἀπό τήν Θεολογία. Ἀπό τήν ἄλλη, ἡ τεχνητή εὐφυία ἀποτελεῖ τήν νέα πραγματικότητα, μέσα στήν ὁποία καλούμαστε νά δοῦμε τήν θέση καί τόν ρόλο πού διαδραματίζει ὁ ἄνθρωπος, βασιζόμενοι στήν Θεολογική διδασκαλία τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας μας.
Καί οἱ δύο Σεβασμιώτατοι εἰσηγητές κατέχουν τήν γνώση καί τήν ἐμπειρία γιά νά μᾶς βοηθήσουν νά προσεγγίσουμε ἐποικοδομητικῶς τά συγκεκριμένα θέματα.
Θά ἐπακολουθήσει συζήτηση. Ὁ κάθε ἀδελφός θά καταθέσει τίς ἀπόψεις του, ὥστε μέσα ἀπό ἕναν γόνιμο διάλογο νά μπορέσουμε ὅλοι μαζί νά διαμορφώσουμε τήν πλέον ὠφέλιμη στάση γιά τούς πιστούς μας.
Τήν τελευταία ἡμέρα θά προβοῦμε στίς ἐκλογές τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης, καί Κορίνθου, ἐνῶ στήν συνέχεια θά ἐκλέξουμε καί βοηθούς Ἐπισκόπους.
Σᾶς εὔχομαι καλή δύναμη καί ἑνωμένοι ὑπό τήν σκέπη καί τήν πνοή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νά λάβουμε ἀποφάσεις γιά τό καλό τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ.