Η Αλβανία βυθίστηκε σε πρωτοφανές πολιτικό χάος, καθώς βουλευτές της αντιπολίτευσης, σε μια εκρηκτική εκδήλωση οργής, πέταξαν το βιβλίο του Συντάγματος στον Πρωθυπουργό Έντι Ράμα κατά την παρουσίαση της «Diella», του πρώτου ρομπότ με Τεχνητή Νοημοσύνη που διορίστηκε υπουργός.
Η συνεδρίαση της βουλής, που προοριζόταν να γιορτάσει την καινοτομία στην ψηφιακή διακυβέρνηση, κατέληξε σε ταραχές και συγκρούσεις, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει το διορισμό ως «συνταγματική παρωδία» και απειλή για τη δημοκρατία. Η Diella, απεικονιζόμενη ως γυναίκα σε παραδοσιακή αλβανική ενδυμασία, παρουσιάστηκε ως υπουργός δημόσιων προμηθειών, με στόχο την εξάλειψη της διαφθοράς, αλλά η κίνηση προκάλεσε μαζική κατακραυγή και βίαιες αντιδράσεις
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης στις 18 Σεπτεμβρίου 2025, ο Ράμα, που ξεκινά την τέταρτη θητεία του μετά τη νίκη των Σοσιαλιστών τον Μάιο, εισήγαγε τη Diella ως «υπουργό χωρίς σώμα», ικανή να διαχειρίζεται δημόσιους διαγωνισμούς με διαφάνεια και αμεροληψία . Το ρομπότ, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη Microsoft ως εικονικός βοηθός στο e-Albania, μίλησε μέσω οθόνης, υπόσχοντας «100% αδιάφθορη» διαδικασία. Ωστόσο, η αντιπολίτευση, με επικεφαλής τον Γκαζμέντ Μπαρντί του Δημοκρατικού Κόμματος, χαρακτήρισε τον διορισμό «αντισυνταγματικό» και «παρωδία» της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Οι βουλευτές πετάξαν το Σύνταγμα στον Ράμα, φωνάζοντας «ντροπή» και «δημοκρατία σε κίνδυνο», οδηγώντας σε διακοπή της συνεδρίασης μετά από μόλις 20 λεπτά.
Η Diella, που σημαίνει «ήλιος» στα αλβανικά, προτάθηκε ως λύση στην έντονη διαφθορά, ιδιαίτερα στους δημόσιους διαγωνισμούς, που εμποδίζει την ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ μέχρι το 2030. Ο Ράμα ισχυρίστηκε ότι το AI θα εξαλείψει τη διαφθορά, επιτρέποντας γρήγορες και διαφανείς αποφάσεις. Ωστόσο, νομικοί ειδικοί επισημαίνουν ότι απαιτούνται νομοθετικές αλλαγές για να νομιμοποιηθεί ο ρόλος της, ενώ η αντιπολίτευση βλέπει πίσω από την κίνηση ένα «στημένο παιχνίδι» για να αποφύγει τη λογοδοσία. Η Αλβανία, βαθμολογημένη 80ή στον Δείκτη Διαφθοράς της Transparency International, ελπίζει ότι η Diella θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη της ΕΕ, αλλά η βίαιη αντίδραση δείχνει βαθιά πολιτική πόλωση.
Η Αλβανία, με πληθυσμό 2,8 εκατομμυρίων και φιλοδοξίες για ένταξη στην ΕΕ, αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα διαφθοράς, ιδιαίτερα στους διαγωνισμούς. Η Diella, που ξεκίνησε ως εικονικός βοηθός στο e-Albania βοηθώντας 1 εκατομμύριο χρήστες, αναβαθμίστηκε σε «υπουργό», αλλά η έλλειψη ανθρώπινης εποπτείας και οι κίνδυνοι χειραγώγησης εγείρουν αμφιβολίες . Η αντιπολίτευση, μιλώντας για «ταπεινωτική παρωδία», μπλόκαρε την ψηφοφορία για το υπουργικό συμβούλιο, ενώ η κυβέρνηση Ράμα, με 83 έδρες, πέρασε το πρόγραμμα με 82 ψήφους. Η κίνηση αυτή, εν μέσω της κρίσης της ΕΕ με δασμούς, και των εντάσεων με τη Ρωσία , δείχνει μια Αλβανία διχασμένη, με την καινοτομία να γίνεται πεδίο πολιτικής σύγκρουσης.
