Οι πατάτες μπορεί να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο αναπτύξεως διαβήτη, αλλά εξαρτάται από τον τρόπο παρασκευής τους, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Σε μεγάλη ανάλυση που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν πως ο κίνδυνος παρουσιάζει διακυμάνσεις όταν τρώγονται βραστές, ψητές, σε μορφή πουρέ ή τηγανητές. Επιπλέον, όταν μειωθεί η κατανάλωσή τους ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά.

Η ανάλυση δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση The BMJ. Όπως γράφουν οι ερευνητές, οι πατάτες είναι το τρίτο σε κατανάλωση τρόφιμο στον πλανήτη. Είναι ένα λαχανικό πλούσιο σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη C, κάλιο, πολυφαινόλες και μαγνήσιο.

Ωστόσο η υψηλή περιεκτικότητά τους σε άμυλο, το αυξάνει απότομα τη γλυκόζη (σάκχαρο) αίματος, έχει δημιουργήσει διχογνωμίες για τον δυνητικό ρόλο τους στον κίνδυνο αναπτύξεως διαβήτη τύπου 2.

Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και άλλα ακαδημαϊκά κέντρα, θέλησαν να διερευνήσουν σε βάθος χρόνου το θέμα. Έτσι, ανέλυσαν δεδομένα από 205.107 άνδρες και γυναίκες. Μεταξύ 1984 και 1991 οι άνθρωποι αυτοί δήλωσαν συμμετοχή σε τρεις μεγάλες αμερικανικές μελέτες.

Κατά την έναρξή τους, κανείς δεν έπασχε από διαβήτη ή άλλη σοβαρή νόσο (π.χ. καρδιαγγειακά προβλήματα, καρκίνο). Όλοι, δε, είχαν ηλικία άνω των 40 ετών.

Επί σχεδόν τρεις δεκαετίες οι εθελοντές  συμπλήρωναν ανά τετραετία αναλυτικά ερωτηματολόγια διατροφής, υγείας και τρόπου ζωής. Στο μεσοδιάστημα, 22.299 από αυτούς εκδήλωσαν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Ο διαβήτης αυτός είναι ο συχνότερος παγκοσμίως (αντιστοιχεί σε περισσότερο από 95% των κρουσμάτων). Σχετίζεται με τον τρόπο ζωής (π.χ. καθιστική ζωή, ανθυγιεινή διατροφή) και με την συσσώρευση περιττών κιλών.

Τα ευρήματα

Αφού οι ερευνητές συνυπολόγισαν άλλους παράγοντες κινδύνου για διαβήτη (π.χ. σωματικό βάρος), κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι πολλές πατάτες αυξάνουν τον κίνδυνο. Ωστόσο αυτό ισχύει πρωτίστως για τις τηγανητές.

Ειδικότερα, ανά 3 μερίδες (εστιατορίου) πατάτες κάθε είδους που έτρωγαν οι εθελοντές την εβδομάδα, ο κίνδυνος αυξανόταν κατά 5%. Ωστόσο η αύξηση του κινδύνου με τις τηγανητές ήταν 20%. Όταν κάποιος έτρωγε μόνον βραστές πατάτες, ψητές ή πουρέ, οι πιθανότητές του να εκδηλώσει διαβήτη δεν αυξάνονταν ιδιαίτερα (ούτε 1%).

Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι η αντικατάσταση 3 μερίδων από πατάτες κάθε είδους την εβδομάδα με δημητριακά ολικής αλέσεως, οδηγούσε σε μείωση του κινδύνου διαβήτη κατά 8%. Και πάλι όμως η μείωση εξαρτάτο από το είδος της πατάτας. Όταν η αντικατάσταση αφορούσε τις ψητές, τις βραστές ή τον πουρέ, ο κίνδυνος μειωνόταν κατά 4%. Όταν όμως αντικαθίσταντο οι τηγανητές, ο κίνδυνος μειωνόταν κατά 19%.

Αντιθέτως, όταν οι εθελοντές αντικαθιστούσαν τις ψητές ή τις βραστές πατάτες ή τον πουρέ με λευκό ρύζι, ο κίνδυνος διαβήτη αυξανόταν.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι τηγανητές πατάτες είναι αυτές που αυξάνουν πρωτίστως τις πιθανότητες διαβήτη τύπου 2, γράφουν οι ερευνητές. Αν μειωθούν αυτές από τη διατροφή, ο οργανισμός μπορεί να αποκομίσει σημαντικά οφέλη.