Η 29η Δεκεμβρίου περιλαμβάνεται στο ορθόδοξο εορτολόγιο ως ημέρα με συγκεκριμένο εκκλησιαστικό περιεχόμενο, καθώς τιμώνται πρόσωπα και γεγονότα που συνδέονται με τα πρώτα χρόνια της χριστιανικής ιστορίας. Η ημέρα δεν κατατάσσεται στις μεγάλες εορτές, ωστόσο έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω της μνήμης που τελείται και των ονομάτων που εορτάζουν, ενώ εντάσσεται χρονικά στο δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων.

Σύμφωνα με το επίσημο εορτολόγιο, η Εκκλησία τιμά σήμερα τη μνήμη των Αγίων Νηπίων, καθώς και συγκεκριμένους αγίους και οσίους, των οποίων τα ονόματα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα. Παράλληλα, η ημέρα αποτελεί ονομαστική εορτή για πολίτες που φέρουν αυτά τα ονόματα, ακολουθώντας μια μακρά κοινωνική παράδοση.

Η μνήμη των Αγίων Νηπίων

Κεντρικό γεγονός της 29ης Δεκεμβρίου είναι η μνήμη των Αγίων Νηπίων, δηλαδή των παιδιών που, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, θανατώθηκαν κατόπιν διαταγής του βασιλιά Ηρώδη, λίγο μετά τη Γέννηση του Ιησού. Το γεγονός αυτό καταγράφεται στα Ευαγγέλια και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ευαγγελικής αφήγησης των Χριστουγέννων.

Η Εκκλησία έχει καθιερώσει τη συγκεκριμένη ημέρα ως ημέρα μνήμης των παιδιών αυτών, τα οποία χαρακτηρίζονται ως μάρτυρες, όχι λόγω προσωπικής πράξης, αλλά λόγω του ιστορικού γεγονότος που τα αφορά. Η μνήμη τους εντάσσεται στο πλαίσιο των ημερών που ακολουθούν τη Γέννηση του Χριστού και αποτυπώνει τις συνθήκες της εποχής εκείνης.

Οι άγιοι και οι όσιοι που τιμώνται

Πέρα από τη μνήμη των Αγίων Νηπίων, το εορτολόγιο της 29ης Δεκεμβρίου περιλαμβάνει και τη μνήμη συγκεκριμένων αγίων και οσίων. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται μορφές που έζησαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους και συνδέθηκαν με την ασκητική ή πνευματική ζωή της Εκκλησίας.

Οι αναφορές αυτές προέρχονται από το συναξάρι και τα εκκλησιαστικά κείμενα και αποτελούν μέρος της καθημερινής λειτουργικής ζωής. Η τιμή τους ακολουθεί το καθιερωμένο τυπικό, χωρίς η ημέρα να συνοδεύεται από ειδικές ακολουθίες πανηγυρικού χαρακτήρα.

Ποιοι γιορτάζουν σήμερα

Η 29η Δεκεμβρίου είναι ημέρα ονομαστικής εορτής για όσους φέρουν τα ονόματα Βενιαμίν, Μάρκελλος, Αθηνόδωρος και Θαδδαίος. Πρόκειται για ονόματα με βιβλική ή εκκλησιαστική προέλευση, τα οποία εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται, αν και όχι με μεγάλη συχνότητα σε σχέση με άλλα ονόματα του εορτολογίου.

Το όνομα Βενιαμίν συναντάται τόσο στην Παλαιά Διαθήκη όσο και στη μεταγενέστερη εκκλησιαστική παράδοση, ενώ τα ονόματα Μάρκελλος και Αθηνόδωρος εμφανίζονται σε αγιολογικά κείμενα. Το όνομα Θαδδαίος συνδέεται με την αποστολική παράδοση και χρησιμοποιείται κυρίως σε εκκλησιακό πλαίσιο.

Η ονομαστική εορτή στην ελληνική κοινωνία

Η ονομαστική εορτή αποτελεί διαχρονικό κοινωνικό έθιμο στην Ελλάδα. Για πολλούς πολίτες, εξακολουθεί να έχει ιδιαίτερη σημασία, συχνά μεγαλύτερη από τα γενέθλια, καθώς συνδέεται με το εορτολόγιο και τις θρησκευτικές παραδόσεις.

Την ημέρα αυτή συνηθίζεται η ανταλλαγή ευχών μεταξύ συγγενών, φίλων και συναδέλφων, χωρίς να απαιτούνται επίσημες εκδηλώσεις. Το έθιμο παραμένει ζωντανό, ιδίως σε οικογενειακά και τοπικά περιβάλλοντα, ανεξάρτητα από τον βαθμό θρησκευτικής συμμετοχής των πολιτών.

Η θέση της ημέρας στο δωδεκαήμερο

Η 29η Δεκεμβρίου τοποθετείται χρονικά ανάμεσα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, περίοδο κατά την οποία το εορτολόγιο περιλαμβάνει διαδοχικές μνήμες και εορτές. Η ημέρα αυτή δεν ξεχωρίζει για πανηγυρικό χαρακτήρα, αλλά διατηρεί τη σημασία της λόγω του ιστορικού και εκκλησιαστικού περιεχομένου που φέρει.

Η καταγραφή των γεγονότων και των ονομάτων που τιμώνται αποτελεί μέρος της καθημερινής ενημέρωσης για το εορτολόγιο και διατηρείται σταθερά στα μέσα ενημέρωσης, ως στοιχείο πολιτιστικής και θρησκευτικής πληροφόρησης.
 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α'. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ. (ψαλλόμενο ως κάθισμα)

Ως θύματα δεκτά, ως νεόδρεπτα ρόδα και θεία απαρχή, και νεόθυτοι άρνες, Χριστώ τω ώσπερ νήπιον, γεννηθέντι προσήχθητε, αγνά Νήπια, την του Ηρώδου κακίαν, στηλιτεύοντα και δυσωπούντα απαύστως, υπέρ των ψυχών ημών.