Η παραδοχή ότι «για δεκαετίες, η χώρα λειτουργούσε με ένα μοντέλο εκ των υστέρων αντιμετώπισης των καταστροφών» αποτελεί τη βάση για τη ριζική στροφή που επιχειρεί το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Το νομοσχέδιο με τον τίτλο «Ενεργή Μάχη», που παρουσίασε ο υπουργός Γιάννης Κεφαλογιάννης στο Υπουργικό Συμβούλιο, μετατοπίζει το κέντρο βάρους στην πρόληψη, εισάγοντας εργαλεία που μέχρι σήμερα απουσίαζαν από τον κρατικό μηχανισμό.
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, στόχος είναι η φωτιά να αντιμετωπίζεται πριν καν εκδηλωθεί, μέσα από ένα αυστηρό πλαίσιο κανόνων και επιχειρησιακής δράσης που θα περιορίζει τις ζημιές πριν καταστούν μη αναστρέψιμες.
Ελεγχόμενη καύση και υποχρεωτικά σχέδια στους Δήμους
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, θεσμοθετείται η προδιαγεγραμμένη καύση ως μέσο προστασίας των δασών. Πρόκειται για την ελεγχόμενη καύση καύσιμης ύλης κατά τη διάρκεια του χειμώνα, μια πρακτική που ακολουθείται ήδη στην Ισπανία και τη Γαλλία.
Παράλληλα, η πρόληψη περνά στην ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης με αυστηρότερο τρόπο. Κάθε Δήμος και Περιφέρεια υποχρεούται πλέον να καταρτίζει Σχέδια Πρόληψης Πυρκαγιών, τα οποία θα περιλαμβάνουν:
- Χαρτογράφηση κρίσιμων ζωνών και σημείων υδροληψίας.
- Καταγραφή διαθέσιμων μηχανημάτων και συνεργείων καθαρισμού.
- Πρόβλεψη συγκεκριμένων οδών διαφυγής για τους πολίτες.
- Υποχρεωτική επικαιροποίηση των σχεδίων ανά δύο έτη.
Ενιαία «γλώσσα» διοίκησης και επιστημονική πρόγνωση
Στην καρδιά του νέου συστήματος βρίσκεται το Incident Command System (ICS), ένα διεθνές πρότυπο που καθιερώνει κοινούς ρόλους και ιεραρχία στο πεδίο της μάχης. «Με τους νέους Κανόνες Εμπλοκής, κάθε στέλεχος γνωρίζει εκ των προτέρων ποιος δίνει εντολές και ποια είναι η διαδικασία κινητοποίησης», επισημαίνει το Υπουργείο, στοχεύοντας στην εξάλειψη της σύγχυσης τις πρώτες ώρες μιας κρίσης.
Επιπλέον, συστήνεται Ειδική Επιτροπή Εκτίμησης Πλημμυρικού Κινδύνου, στελεχωμένη με επιστήμονες που θα αναλύουν σε πραγματικό χρόνο την ευαλωτότητα των ρεμάτων και τον κορεσμό του εδάφους, ώστε να μην υπάρχει αιφνιδιασμός από ακραία φαινόμενα.
Η Πυροσβεστική Ακαδημία γίνεται ΑΕΙ
Η εκπαίδευση των στελεχών αλλάζει επίπεδο, καθώς η Πυροσβεστική Ακαδημία αναβαθμίζεται σε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.). Θα διαθέτει πλέον μόνιμο διδακτικό προσωπικό (Δ.Ε.Π.) και θα παρέχει τη δυνατότητα για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές, ενώ μετά από 15 χρόνια επαναλειτουργεί και η Σχολή Αρχιπυροσβεστών.
Σημαντική είναι και η αναβάθμιση της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (Δ.Α.Ε.Ε.), η οποία ενισχύεται με 36 ειδικά ανακριτικά κλιμάκια και σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, όπως τα drones, για τον εντοπισμό και τη δίωξη των εμπρηστών.
Μέριμνα για τα νησιά και εθελοντισμός
Το νομοσχέδιο λαμβάνει ειδική μέριμνα για τη νησιωτική Ελλάδα, επιτρέποντας τη σύσταση μόνιμων Πυροσβεστικών Φυλακίων ακόμα και σε μικρά, απομακρυσμένα νησιά. Ταυτόχρονα, δημιουργείται το Μητρώο Επικουρικών Δυνάμεων, όπου ιδιώτες και επιχειρήσεις θα μπορούν να δηλώνουν διαθέσιμο εξοπλισμό (υδροφόρες, γεννήτριες κ.λπ.) για άμεση αξιοποίηση σε περιπτώσεις ανάγκης.
«Το νομοσχέδιο ‘Ενεργή Μάχη’ συνιστά μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική πρόληψης και διαχείρισης φυσικών καταστροφών», ανέφερε ο υπουργός σε ανάρτησή του, τονίζοντας ότι η ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας είναι πλέον προϋπόθεση ασφάλειας και ανθεκτικότητας για ολόκληρη την κοινωνία.
