«Ένα δάκρυ καμήλας μπορεί να αφοπλίσει το δηλητήριο 26 ειδών φιδιών»... Ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, αλλά έχει απασχολήσει αρκετά το διαδίκτυο ως «είδηση».

Πέρα από τον εντυπωσιακό τίτλο, όμως υπάρχει μία αλήθεια, αλλά απέχει αρκετά από την πραγματικότητα.

Τα δάκρυα της καμήλας κρύβουν εξαιρετικά μικροσκοπικά αντισώματα που έχουν μόνο οι καμήλες και οι συγγενείς τους, όπως τα λάμα και τα αλπάκα, με τους επιστήμονες να τα μελετούν εδώ και χρόνια.

Το πλεονέκτημά τους είναι ότι είναι ανθεκτικά, σταθερά στη ζέστη και εύκολο να παρασκευαστούν στο εργαστήριο. Αυτό διαφέρει από τον συμβατικό αντιοφικό ορό, ο οποίος πρέπει να διατηρείται στο κρύο και μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα νανο-αντισώματα δοκιμάζονται όχι μόνο εναντίον δηλητηρίου φιδιού, αλλά και εναντίον ιογενών λοιμώξεων ή καρκίνου, για παράδειγμα.

Τι λένε οι μελέτες και τι λένε τα μέσα ενημέρωσης;

Η αλήθεια είναι ότι καμία επίσημη μελέτη δεν έχει επιβεβαιώσει ότι "μία μόνο σταγόνα δάκρυα" μπορεί να εξουδετερώσει το δηλητήριο δεκάδων φιδιών. Οι αναφορές αυτές βασίζονται σε δηλώσεις ερευνητών στο Ντουμπάι και την Ινδία, αλλά δεν έχουν ακόμη τεκμηριωθεί με επιστημονική δημοσίευση.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει σοβαρή έρευνα με νανο-αντισώματα και έχει ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Σε εργαστήρια, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να εξουδετερώσουν συγκεκριμένα δηλητήρια, όπως οι κόμπρες Naja ή οι δηλητηριώδεις οχιές του γένους Bothrops. Σε πειράματα σε ποντίκια, ορισμένα έχουν προστατεύσει τα ζώα ακόμη και από θανατηφόρα δόση δηλητηρίου. Άλλα μπόρεσαν να μειώσουν σημαντικά τις μυϊκές βλάβες και την αιμορραγία. Τα επιστημονικά περιοδικά Toxins ή Frontiers in Immunology έχουν ήδη δημοσιεύσει τέτοια αποτελέσματα.

Τι δυνατότητες έχουν τελικά τα δάκρυα καμήλας;

Στην πλευρά των "υπέρ" είναι το σαφές γεγονός ότι τα νανο-αντισώματα έχουν τη δυνατότητα να γίνουν το μέλλον της θεραπείας των δαγκωμάτων. Είναι μικρά, σταθερά, δεσμεύουν γρήγορα τις τοξίνες και είναι φθηνά στην παραγωγή. Αν αποδειχθούν επιτυχημένα, θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική βοήθεια, ιδίως σε φτωχότερες περιοχές όπου σήμερα υπάρχει έλλειψη διαθέσιμου αντιοφικού ορού.

Από την πλευρά των "κατά", βρισκόμαστε ακόμη μόνο στην αρχή. Αυτό που λειτουργεί σε ποντίκια στο εργαστήριο απέχει πολύ από το να είναι μια αξιόπιστη θεραπεία για τους ανθρώπους. Δεν έχουν ακόμη διεξαχθεί κλινικές δοκιμές και ο δρόμος μέχρι την πραγματική χρήση θα είναι μακρύς.