Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν με νέα μέτρα οδηγεί σε πολιτικοποίηση του στρατεύματος προκειμένου να το ελέγξει στον απόλυτο βαθμό ενώ οι αξιωματικοί είναι εξοργισμένοι με τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης να δημιουργήσει μηχανισμούς προώθησης όχι των αρίστων αλλά των πιστών και αφοσιωμένων στο καθεστώς. Μπορεί ο Ερντογάν την περίοδο αυτή να αισθάνεται πανίσχυρος έχοντας δρομολογήσει και τη διάλυση του ΡΚΚ, όμως αυτό που τον απασχολεί πολύ είναι ότι δεν μπορεί να έχει το απόλυτο έλεγχο στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ). Για το σκοπό αυτό ο Τούρκος Πρόεδρος έχει δρομολογήσει νέα νομοθετικά μέτρα προκειμένου να «δέσει χειροπόδαρα» τους αξιωματικούς όλων των βαθμών.
Θεωρείται σίγουρο, ότι οι κινήσεις ελέγχου του στρατεύματος με νόμους που θα προωθούν τους αφοσιωμένους στον Ερντογάν αξιωματικούς και θα αποκλείουν τους «άλλους», θα μειώσουν την ποιότητα των στελεχών αλλά και των ενόπλων δυνάμεων, παράλληλα με την αύξηση του αισθήματος οργής που ήδη αναπτύσσεται στις τάξεις των αξιωματικών.
Χρονικό σημείο αναφοράς για τον έλεγχο των θεσμών και ειδικότερα των ΤΕΔ από το καθεστώς Ερντογάν, αποτελεί η απόπειρα του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 και στη συνέχεια η καθιέρωση του Προεδρικού Συστήματος. Ο έλεγχος της Παιδείας, της Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας και όλων γενικότερα των κρατικών θεσμών, έχει περιέλθει στα χέρια του Ερντογάν. Όμως ο ίδιος θεωρεί ότι το στράτευμα δεν ελέγχεται και για το λόγο αυτό έβαλε στόχο να αλλάξει το σύστημα προαγωγών των αξιωματικών όλων των βαθμών.
Η κυβέρνηση Ερντογάν το 2018 καθιέρωσε μηχανισμούς ελέγχου των επιτροπών επιλογής των νέων στελεχών και συμβασιούχων οπλιτών που εισέρχονται στις ΤΕΔ. Όμως συγκεκριμένα γεγονότα αποκάλυψαν ότι, οι μηχανισμοί επιλογής του νεοεισερχόμενου προσωπικού στις ΤΕΔ δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αφού νέοι αξιωματικοί συνεχίζουν να δηλώνουν «στρατιώτες του Μ. Κεμάλ» με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης στο στράτευμα.
Χαρακτηριστικά αναφέρονται, οι αποπομπές επτά νέων ανθυπολοχαγών από τη Σχολή Πεζικού για το συμβάν της 10ης Νοεμβρίου 2023 και άλλων πέντε από τη Στρατιωτική Ακαδημία με αφορμή την τελετή ορκωμοσίας της 30ης Αυγούστου 2024, καθώς έδειξαν ότι διακατέχονται από τις κεμαλικές αρχές, αποτελώντας ταυτόχρονα «απειλή για το καθεστώς».
Κατόπιν των τελευταίων συμβάντων εκδήλωσης πίστης το Μ. Κεμάλ από το νέο αίμα των αξιωματικών, ακολούθησε μία σειρά από αποφάσεις και νομοθετήματα με σκοπό τον πλήρη έλεγχο των ΤΕΔ και τη δημιουργία ενός στρατεύματος πραιτοριανών, πιστών και αφοσιωμένων μόνο στον Ερντογάν, εξέλιξη η οποία προκαλεί οργή όχι μόνο στην κεμαλική κοινωνία αλλά και σε άλλους ιδεολογικούς χώρους, οι οποίοι θέλουν το στράτευμα έξω από πολιτικές σκοπιμότητες και αγκυλώσεις.
Για το σκοπό αυτό, εισήχθησαν στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση αφού πρώτα εγκρίθηκαν από τις σχετικές επιτροπές, συγκεκριμένα προς ψήφιση νομοσχέδια. Με τις αποφάσεις αυτές, επεκτείνεται το όριο ηλικίας των αρχηγών των Κλάδων των ΤΕΔ (Στρατός Ξηράς, Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία) κατά 7 έτη, δηλαδή από το 65ο έτος στο 72ο έτος, ενώ για τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου η ρύθμιση αφορά 5 έτη, δηλαδή από το 67ο έτος στο 72ο έτος της ηλικίας. Γίνεται ξεκάθαρο ότι, κύριο μέλημα του Ερντογάν είναι η πλήρης αφοσίωση των αρχηγών παραβλέποντας το πολύ σοβαρό θέμα του προχωρημένου της ηλικίας αυτών.
Μία άλλη ρύθμιση, είναι η δυνατότητα προαγωγής των συνταγματαρχών και των αξιωματικών αντίστοιχων βαθμών των άλλων Κλάδων στο βαθμό του ανωτάτου, αφαιρώντας την προϋπόθεση της αποφοίτησης από τη Σχολή Πολέμου του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας. Με αυτό τον τρόπο, αν και αντιμετωπίζεται το σοβαρό πρόβλημα της έλλειψης ανωτάτων αξιωματικών, μειώνεται η ποιότητα των στελεχών αλλά κυρίως, καλλιεργείται το αίσθημα της αναξιοκρατίας αφού το βασικό κριτήριο προαγωγής στο βαθμό του ανωτάτου θα είναι η αφοσίωση στον Ερντογάν ανεξάρτητα από την ποιότητα, τη μόρφωση και την επαγγελματική επάρκεια των κρινόμενων αξιωματικών.
Η διαδικασία επιλογής και προαγωγής των ανωτάτων ήταν ελεγχόμενη από το καθεστώς Ερντογάν μιας και αποτελούσε αποστολή του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου (ΑΣΣ) στο οποίο προεδρεύει ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος. Το πρόβλημα όμως έγκειται κυρίως στους μικρότερους βαθμούς, όπου σημειώθηκαν τελευταία και τα κρούσματα φιλοκεμαλισμού τα οποία προβλημάτισαν το σύστημα Ερντογάν. Έτσι δρομολογήθηκε μία νέα ρύθμιση για αλλαγή του σχετικού νόμου, προκειμένου το καθεστώς να βάλει χέρι και στο σύστημα προαγωγών των αξιωματικών όλων των βαθμών. Με το νέο μέτρο, η αξιολόγηση προαγωγής στον επόμενο βαθμό των αξιωματικών από το βαθμό του ανθυπολοχαγού μέχρι και του συνταγματάρχη, δεν θα βασίζεται πλέον στους καθιερωμένους «χρόνους παραμονής στο βαθμό» αλλά θα αποφασίζει ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος για το ποιοι θα προάγονται και ποιοι θα παραμένουν στάσιμοι.
Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι αξιωματικοί, από τον χαμηλότερο μέχρι και των ανώτερο βαθμό στην επετηρίδα των ΤΕΔ, της Στρατοχωροφυλακής και της Διοίκησης Ασφάλειας Ακτών θα προάγονται ή θα παραμένουν στάσιμοι με απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Πρόκειται για σκανδαλώδη ρύθμιση αφού σταδιακά θα καλλιεργηθεί καχυποψία για την αξιοκρατία του συστήματος προαγωγής ενώ παράλληλα θα δημιουργηθεί και υπόβαθρο ερίδων μεταξύ των αξιωματικών.
Όλα τα παραπάνω ήδη προκαλούν αντιδράσεις, όμως με την πάροδο του χρόνου θα οξύνουν τη δυσαρέσκεια των αξιωματικών αφού ο καθένας δεν θα κρίνεται με βάση τις δυνατότητές του και την ποιότητά του αλλά με βάση την αφοσίωσή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Όλες οι προαναφερόμενες αποφάσεις δημιουργούν κλίμα φόβου στο εσωτερικό του στρατεύματος αφού ο βαθμός αφοσίωσης των στελεχών προς τον Ερντογάν θα κρίνεται από εσωτερικούς μηχανισμούς παρακολούθησης των στελεχών, αυξάνοντας έτσι την καχυποψία μεταξύ των αξιωματικών δημιουργώντας δύο φράξιες, των «ημετέρων» και των «αντιπάλων».
- Δημοσιεύεται στο «ΠΑΡΟΝ της Κυριακής»
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
